2 min

100 jaar geleden – op 29 september 1923 – bezocht de net afgestudeerde Japanse architect Sutemi Horiguchi het juist opgeleverde sociale woningbouwcomplex Het Schip. Het gebouw trok meteen veel belangstelling onder stedenbouwers en architecten uit vele landen, maar in Horiguchi’s thuisland kende men het complex en de beweging van de Amsterdamse School nog niet.

In Japan was in die tijd niet veel oog voor het feit dat architectuur ook kunst kon zijn. Horiguchi was juist zeer geïnteresseerd in hoe de samenhang tussen deze twee begrippen zich in Europa ontwikkelde. In Japan leerde hij over de Wiener Secession (1898) en de Beurs van Berlage (1903). Tijdens zijn studie had hij in 1920 met een groep medestudenten de Bunriha-beweging opgericht rond het vraagstuk: ‘Can architecture be art?’.

Foto: Museum Het Schip.

Een memorabele kennismaking

Zijn vader betaalde na zijn afstuderen een reis door Europa. Hij vertrok per stoomschip en eenmaal aan land gekomen reisde hij verder per trein. Tijdens een rit naar Amsterdam ontmoette hij een man die hem alles over de modernste architectuur kon vertellen. Op die manier kwam hij voor het eerst in aanraking met de Amsterdamse School in de toenmalige uitbreidingswijken.

Tijdens zijn reis bezocht hij vele landen, maar van alles dat hij had gezien had de Amsterdamse School hem het diepst geraakt. Eenmaal terug in Japan publiceerde hij daarom in 1924 een boek over de stroming. Dit boek, dat met prachtige foto’s van Bernard Eilers was gedocumenteerd, maakte diepe indruk in Japanse vakkringen. Hij schreef: “Hier wonen alle arbeiders in prachtige gebouwen zoals paleizen of musea. Hulde aan het gemeentebestuur!”. Oud-bewoners van het Schip herinneren zich nog dat er in de beginjaren al Japanse toeristen naar het Schip kwamen kijken.

Foto: Janericloebe via Wikimedia Commons.

Bijzonder is dat Horiguchi in 1923 zelf ook foto’s heeft gemaakt, waaronder de enige – tot nu toe – gevonden interieurfoto’s van het postkantoor van Het Schip uit die tijd.

Zijn bijzondere bezoek wordt 100 jaar na dato gevierd met een tentoonstelling over Horiguchi. Met aandacht voor zijn enthousiasme over de Amsterdamse School als architectuur- en kunststroming, die hij vooral ook in de bouw voor de arbeiderswoningen terug zag. Daarnaast toont de tentoonstelling hoe de inspiratie in zijn eigen architectuur terecht kwam.

Bron: Museum Het Schip

Publicatiedatum: 15/09/2023