West-Friezen bij de notaris: een verbroken belofte

De hoogzwangere Marij Nannings stapte op 2 juli 1730 samen met haar vader Nanning Pieters Bulloper naar de notaris van Oosterblokker. Marij was zwanger van het kind van haar werkgever, Volkert Groen. Hij ontkende dit echter. Bij de notaris werd een insinuatie opgemaakt. In deze akte lezen we dat Marij ‘vleesselijke conversatie' met Volkert heeft gehad ‘op belofte (…) haar niet te sullen verlaaten maar swanger zijnde te sullen trouwen'.

2 min

Ongehuwd was een schande

Maar getrouwd werd er niet. Op 7 juli beviel Marij van een zoon. Een ongehuwde moeder was een schande. Als Marij kon bewijzen dat Volkert haar een trouwbelofte had gedaan, dan kon zij haar reputatie nog enigszins redden. Immers, Volkert had in dat geval zijn belofte moeten nakomen. Het niet nakomen van een trouwbelofte was strafbaar.

Marij moest op zoek gaan naar getuigen die konden verklaren dat zij en Volkert een relatie hadden en dat Marij zich verder altijd netjes had gedragen. Marij vond enkele oud-collega’s bereid om te getuigen. Zij verklaarden dat Marij niet met andere mannen omging en dat zij ‘seer weijnig uitging’. Verder vertelden de getuigen dat Marij en Volkert ‘rasen en tokkelen als twee jonge menschen die niet sonder liefde tot malkander waren’. Een oud-collega vertelde dat zij Volkert en Marij in de schuur had gehoord ‘daar sij te samen lagten en stoeijden’. Kortom, wat tussen Volkert en Marij speelde was ‘te wondermoy’.

18e eeuwse afbeelding van Westwoud, gemaakt door A. Zeeman. Afkomstig uit Westfries Archief, afbeelding 65k311

Onkosten en alimentatie

Hoe wondermooi het ook was, Volkert weigerde met Marij te trouwen om zodoende haar reputatie en zijn eigen reputatie te redden. Volkert verspreidde zelfs het gerucht dat niet hij, maar een andere man de vader van het kind was… Het lijkt erop dat dit niet werd geloofd, uiteindelijk voelde Volkert zich zelfs genoodzaakt zijn bewering weer in te trekken. In het bijzijn van twee schepenen verklaarde Volkert dat hij ‘zijn geseijde herroept voor onwaar erkent en bekent qualijk daar aan gedaan te hebben’. Hij beloofde de onkosten van de ten onrechte van het vaderschap beschuldigde man te betalen en een geldsom aan de armen van Westwoud te schenken.
Tot een huwelijk kwam het niet, maar Marij werd wel in het gelijk gesteld. In de laatste zitting van december 1730 werd bepaald dat Volkert 875 gulden aan Marij moet betalen om haar onkosten te vergoeden en als alimentatie voor het kind.