Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

‘We hebben de kerk klaargemaakt voor de toekomst’

Op een idyllische plek achter de Westfriese Omringdijk staat de Martinuskerk van Schellinkhout. Schuin achter de dijk ligt een mooi strandje, waar zwemmers, surfers en andere recreanten een favoriet plekje hebben gevonden.

‘Het is een echte surfhotspot,’ vertelt Sylvia Pijnenborg van de herbestemmingsorganisatie BOEi. ‘Voor de herbestemming zijn dan ook veel verschillende functies bekeken, waaronder een surfshop.’

De Martinuskerk in Schellinkhout tijdens de restauratie. Beeld: Jan van Dalen, BOEi.

De Martinuskerk

Het oudste onderdeel van de Martinuskerk is het koor, dat dateert van de veertiende eeuw. In de twee navolgende eeuwen verrezen het dwarsschip, het schip en uiteindelijk de toren. De toren huist een klok die in 1526 is gegoten door Gerard van Wou, de belangrijkste klokkengieter die Europa ooit gekend heeft. Binnen zijn houten tongewelven en trekbalken te vinden, met houten schalkbeeldjes in de hoeken. De preekstoel en het doophek dateren van het midden van de zeventiende eeuw en het Flaesorgel van 1872.

De Martinuskerk in Schellinkhout tijdens de restauratie. Beeld: Jan van Dalen, BOEi.

Sinds de zeventiende eeuw is de Martinuskerk al verschillende keren verbouwd. Enkele jaren geleden constateerde het kerkbestuur echter dat verval en uiteindelijk sloop op de loer lagen. ‘Er was veel achterstallig onderhoud,’ herinnert Sylvia zich, ‘en er moest veel aan gedaan worden.’ De overname door BOEi, een non-profitorganisatie die zich inzet voor het behoud en de herbestemming van erfgoed, en de financiële bijdragen van andere partijen betekenden de redding voor het eeuwenoude godshuis.

De Martinuskerk in Schellinkhout tijdens de restauratie. Beeld: Jan van Dalen, BOEi.

Restauratie en herbestemming

Via Kunst en Cultuur Noord-Holland was BOEi met de kerk in aanraking gekomen. ‘We deden mee met een brainstorm over de mogelijkheden voor herbestemming en op een gegeven moment kregen we de vraag of we de kerk wilden overnemen. We zijn toen gaan kijken naar het risico en wie mee wilden doen. Dat bleek de gemeente Drechterland te zijn en daarna ook de Provincie, het kerkbestuur en de Stichting Vrienden van de Martinuskerk. Toen dachten we: we gaan ervoor!’ In januari 2014 droeg de toenmalige eigenaar Protestantse Gemeente Zuiderkogge de Martinuskerk over aan BOEi.

De Martinuskerk in Schellinkhout tijdens de restauratie. Beeld: Jan van Dalen, BOEi.

De nieuwe eigenaar nam zowel de restauratie als de herbestemming op zich. Met een budget van zo’n negen ton, dat was samengebracht door de vijf partners, is de kerk opgeknapt. ‘Het dringendste probleem was de boktor,’ vertelt Sylvia. ‘Deze zat in de kap. Er is veel hout vervangen, maar ook de gevels, de goten en het voegwerk moesten grondig onder handen worden genomen.’ Besloten is om de kerk na de restauratie te verhuren tot een geschikte vaste herbestemming is gevonden. De kerk is beschikbaar als trouwlocatie, concertzaal en expositieruimte en met name de betrokken Vrienden spelen daar een onmisbare rol bij.

De Martinuskerk in Schellinkhout na de restauratie. Beeld: Jan van Dalen, BOEi.

De toekomst

BOEi is hard op zoek naar een herbestemmingsfunctie die recht doet aan het monument, maar die eveneens genoeg inkomsten kan genereren om het gebouw te onderhouden. ‘Het is een project van de lange adem,’ zegt Sylvia. ‘Sommige projecten kunnen wel tien jaar duren. Het idee voor een combinatie van horeca en dorpshuis staat nog steeds bovenaan. Het is lastig, want je wilt het iedereen naar de zin maken en niet iedereen wil hetzelfde. Sommige mensen zien het wel zitten om het dorpshuis naar de kerk te verhuizen, anderen helemaal niet.’

De Martinuskerk in Schellinkhout na de restauratie. Beeld: Jan van Dalen, BOEi.

Tijdens de vele oriëntatiegesprekken zijn ook heel andere functies naar voren gekomen, zoals de surfshop in combinatie met dorpshuis en horeca. ‘Surfers kunnen daar dan terecht voor reparaties en opslag, en het dorp en wandelaars voor een hapje en een drankje. Maar we kijken bijvoorbeeld ook naar “champing”. Dat is kamperen in de kerk. In Engeland bestaat dat al, maar in Nederland nog niet.’ Sylvia is tevreden met het project. ‘Het resultaat van de restauratie is prachtig en mensen zijn nog steeds actief met de kerk bezig. Op een gegeven moment zal het juiste herbestemmingsplan zich aandienen. We hebben de kerk in ieder geval klaargemaakt voor de toekomst en die toekomst komt er zeker.’

Auteur: Lars van der Kooij

Dit verhaal is geschreven in het kader van het Congres Herbestemming van de Provincie Noord-Holland.

Publicatiedatum: 26/04/2017

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.