Prinsengracht 2

De hoek Prinsengracht/Brouwersgracht is een van de meest afgebeelde en gefotografeerde stukjes Amsterdam. Op de hoek van het zogenaamde Papeneiland (een verwijzing naar de nabij gelegen R.K. schuilkerk De Posthoorn, Prinsengracht 7, die omstreeks 1860 werd verplaatst naar het nieuwe kerkgebouw aan de Haarlemmerstraat) staat een fraai 17de-eeuws hoekhuis met aan beide zijden een (overkraagde) trapgevel in een sobere variant van de Amsterdamse renaissance.

1 min

Populair geveltype

Ooit heeft de stad volgestaan met dit soort gevels; ze waren populair vanaf circa 1620 en werden door de aannemerswereld gebouwd tot diep in de tweede helft van de 17de eeuw. Het pand is gedateerd 1642, met een jaartalsteen. De houten onderpuien met puibalk zijn vrijwel ongewijzigd. Merk ook de aardige combinatie stoep-pothuis op.

Prinsengracht 4 naast het hoekhuis Prinsengracht 2 behoort met slechts één raamtravee tot de smalste huizen van Amsterdam. Oorspronkelijk heeft ook dit pandje een trapgevel gehad; de huidige klokgevel in Lodewijk XV-stijl dateert uit ±1774. De middengevel is echter nog in dezelfde renaissance-stijl als het hoekhuis.

Gevel Prinsengracht 2. Foto: W. Schoonenberg / Digitaal Grachtenhuis.

Geheime gang

De trapgevels van het hoekhuis zijn spectaculair gereconstrueerd door de Vereniging Hendrick de Keyser. In ±1800 waren de geveltrappen verwijderd; de oorspronkelijke trapgevels waren tuitgevels geworden. In 1929 werd het pand voor de eerste keer gerestaureerd, door A.A. Kok, maar met behoud van de 19de-eeuwse tuitgevels. In 1954 werden de trapgevels alsnog gereconstrueerd, op basis van bouwsporen en een tekening van Jacob Cats uit 1785.

Er doet in het in het pand gevestigde café het verhaal de ronde dat er ooit een vluchtgang vanuit de R.K. schuilkerk aan de overzijde van de Prinsengracht naar dit pand is geweest. In de kelder zijn inderdaad ogenschijnlijk sporen daarvan te zien.