Prinsengracht 126

De lijstgevel wordt in Amsterdam al in de 17de eeuw toegepast, maar dan alleen bij grote gebouwen (zoals bij het Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29). Pas in de 18de eeuw wordt de lijstgevel ook toegepast bij gewone smalle huizen. De oplossing bij smalle huizen, waarvan de nok van het dak loodrecht op de voorgevel staat, is de lijst te verhogen met een attiek met middenverhoging of een klokgevel-achtige kuif. Zo is de verhoogde lijstgevel ontstaan.

1 min

Een asymmetrische kuif

We zien hier een verhoogde lijstgevel uit ±1755. De versieringen zijn vormgegeven in de Hollandse Lodewijk XV-stijl, in Amsterdam toegepast tussen ±1740-±1775. Een kenmerk is de asymmetrische kuif. We zien een kroonlijst met raampjes en consoles en een vlieringluik met een lambrizering daaronder. Boven het vlieringluik bevindt zich een halfronde middenverhoging. Daarop staat een grote rijk gebeeldhouwde, klokgevelachtige kuif met een versiering in vorm van een mannenhoofd erin en twee hoekvazen. Rechts ervan staat overigens een veel soberder lijstgevel, Prinsengracht 124 (±1790), een later type waarbij loodrecht op het dak een klein schilddakje is geplaatst, een andere oplossing om het puntdak aan het oog te onttrekken. Let ook eens op de onderpuien en ramen. De 18de-eeuwse huizen hebben in de loop van de tijd hun oorspronkelijke ramen en onderpuien verloren. Bij de restauratie in 1968 door de Stichting Diogenes zijn deze gereconstrueerd.