2 min

Tegenwoordig een daktuin en penthouse

Het dubbele huis heeft een gesloten zandstenen lijstgevel met drie raamassen (ongebruikelijk voor een dubbel huis). De vlakke voorgevel met zijn lisenen, het gegroefde (horizontaal gelaagde) zandsteen en de zware muurdammen heeft alle karakteristieken van het werk van Dortsman. Opvallend is dat de gevel precies een vierkant is. De gevel is hoger dan de toen gebruikelijke bouwhoogte en van een ongekende monumentaliteit. De ingangspartij heeft twee kolommen waarop een balkon rust en een eenvoudig omlijst middenvenster. Boven de deuromlijsting is het bouwjaar in Romeinse cijfers aangebracht. Boven de rechte kroonlijst met trigliefen bevindt zich een attiek in de vorm van een balustrade met naar achteren gebogen middendeel met wapensteen. Zoals bij Keizersgracht 672–674, eveneens van Dortsman, hebben de balusters ook hier een flesvorm. Op oude prenten en tekeningen is te zien dat aan beide zijden van de middeningang glazen deuren waren die toegang gaven tot de dienstvertrekken. Tegenwoordig zijn dit vensters. In Danckerts Grachtenboekje is te zien dat het huis oorspronkelijk een schilddak had. Tegenwoordig heeft het huis een plat dak waarop een tuin is aangelegd en zelfs een “penthouse” is gebouwd dat vanaf de overzijde van de Amstel goed te zien is.

Gevel Amstel 216. Foto: W. Schoonenberg / Digitaal Grachtenhuis.

Het ‘huis met de bloedvlekken’

Het huis werd in 1686 betrokken door Coenraad van Beuningen (1622–1693), die zes maal burgemeester is geweest en die als gezant van de Staten in Engeland, Denemarken, Zweden en Frankrijk groot aanzien genoot. De laatste jaren van zijn leven zette zijn zwaarmoedigheid zich geleidelijk om in krankzinnigheid. Mogelijk hebben zijn slechte huwelijk, zijn verloren vermogen door speculaties in VOC-aandelen en zijn moeilijke verhouding met stadhouder Willem III hieraan bijgedragen. Vastgeketend door zijn personeel aan zware kettingen sleet de eertijds geroemde diplomaat zijn laatste dagen. Volgens de overlevering zou Van Beuningen met zijn eigen bloed op de zandstenen gevel zijn naam, die van zijn vrouw en enkele driemasters, Hebreeuwse letters en kabbalistische tekens hebben geschreven. De tekens zijn ook nu nog (met enige moeite) te zien en kunnen nimmer meer uitgewist worden. Het huis is dan ook bekend geworden onder de naam “Huis met de bloedvlekken”. Het huis heeft een fraai interieur uit de 18de eeuw, zoals een imposante gang met stucwerk met Lodewijk XVI-ornamenten en stijlkamers in Lodewijk XVI- en Empire-stijl. Aan de voorzijde zijn de kamers bij een recente verbouwing doorgebroken naar de gang.

Amstel 216: 17de-eeuwse graffiti? Foto: W. Schoonenberg / Digitaal Grachtenhuis.

Bouwgegevens

Gebouwtype: Woonhuis (dubbel huis)
Geveltype: Lijstgevel
Bouwstijl: Strakke Stijl
Bouwjaar: 1672
Architect: Adriaan Dortsman
Opdrachtgever/eerste gebruiker: Gijsbert Domme

Monumentstatus: Rijksmonument

Publicatiedatum: 17/02/2014