3 min

Het Paleis op de Dam is gebouwd tussen 1648 en 1665 als stadhuis, naar ontwerp van architect Jacob van Campen. In 1808 werd het als paleis aangeboden aan koning Lodewijk Napoleon. Uit deze periode stammen de fraaie empire-meubelen die in het paleis te zien zijn. Het is de grootste collectie Empire meubelen buiten Frankrijk.

Sinds 1815, na de Slag bij Waterloo en het Congres van Wenen, is het paleis op de Dam het Koninklijk Paleis van het Nederlandse koningshuis.In oktober 1811 bezocht keizer Napoleon Holland. Hij verbleef twee weken (9-24 oktober) in Amsterdam en logeerde, samen met echtgenote keizerin Marie Louise, in het Paleis op de Dam. Het gebied rond de Dam zag er toen anders uit dan nu. Aan de achterzijde van het paleis was water, de Nieuwezijds Voorburgwal was nog niet drooggelegd. Als je met de rug naar het paleis stond, lag aan de linkerkant de Bloemenmarkt en rechts de Pijpenmarkt.

Intocht van Napoleon in Amsterdam

Paleis zonder stallen

Het paleis was qua oppervlakte en vorstelijke vertrekken, dankzij Lodewijk Napoleon, alleszins de naam paleis waardig. Tegelijkertijd had het diverse nadelen: het had geen binnenplaats, geen tuin en geen echte hoofdingang. En er waren geen stallen. Voor Napoleon, die graag wanneer het hem uitkwam per paard de stad wilde verkennen, was dit uiterst onpraktisch. De fourier van het paleis bedacht een oplossing en besloot de Bloemenmarkt in te richten als noodstallen.

De paleisingang aan de Dam was tijdens het keizerlijk verblijf uitsluitend voor Napoleon en Marie Louise gereserveerd, ieder ander moest via de achteringang naar binnen. In de Gazette d’Amsterdam liet de Franse directeur-generaal van de politie in Holland Devilliers-Duterrage weten: ‘Het publiek wordt verwittigd, dat het gaan over de kleine steentjes zich bevindende vóór de deur van ingang, bestemd voor HH. MM., verboden is.’

Place Napoleon

Na afloop van het bezoek besloot burgemeester Van Brienen de Dam om te dopen tot Place Napoleon. De IJgracht en het Nieuwe Waals-eiland heetten voortaan Gracht Maria Louise. Lang duurde dat niet, want twee jaar later werd Napoleon verslagen bij Leipzig. En op 2 december 1813 hield koning Willem I zijn Blijde intocht.

Anno 1811. Napoleon in Amsterdam

De Franse Tijd: een overzicht

In 1795 riepen Nederlandse patriotten, met steun van een Frans leger dat het land was binnengetrokken, de Bataafse Revolutie uit. Het was het begin van de Bataafse Republiek. Stadhouder Willem V vertrok in ballingschap naar Engeland. Na een grondwetswijziging in 1801 werd de Bataafse Republiek vervangen door het Bataafs Gemenebest.

Napoleon, die zichzelf in 1804 tot keizer van Frankrijk had uitgeroepen, verving in 1806 het Bataafs Gemenebest door het Koninkrijk Holland en zette zijn broer Lodewijk Napoleon op de troon. Ontevreden met Lodewijks koningschap, besloot Napoleon in 1810 de Nederlanden bij het Franse keizerrijk in te lijven.

De Franse tijd eindigde toen Napoleon in 1813 bij Leipzig werd verslagen en afstand deed van de troon. De oudste zoon van Willem V keerde op 30 november 1813 terug naar Nederland, en na het Congres van Wenen werd hij in 1815 als Willem I uitgeroepen tot koning der Nederlanden.

Publicatiedatum: 26/09/2011