3 min

De eerste veiling per afslag

Op 29 juli 1887, een koude zomerdag, was de aanvoer van tuinbouwproducten gering. De bloemkool was in die dagen door de droogte en schrale oostenwind nogal schaars en prijzig. Er was echter veel vraag naar bloemkool op deze dag. Dirk Jongerling uit Zuid-Scharwoude was één van de tuinders, die naar de Bakkersbrug (naast het huidige veilinggebouw) kwam om daar de schippers te ontmoeten. Tuinder Jongerling wilde een goede prijs voor zijn bloemkool. Veel schippers boden hem een goede prijs, maar Dirk wilde natuurlijk de hoogste prijs voor zijn waar. Eén schipper, J. Dirkmaat, gaf hem een tip. Hij zei: ‘Je moet ze veilen, dan geef je ze aan de hoogste bieder.’ En zo werd er in Broek op Langedijk voor ’t eerst in Nederland geveild per afslag. Men kende al het veilen bij boelhuizen, maar in 1887 werd de eerste veiling bij afslag gehouden.

De eerste veiling.

Verschil tussen veilen per opbod en veilen per afslag

Bij een veiling per opbod wordt een product op een lage prijs ingezet. Vervolgens komt er steeds iets bovenop deze prijs, waardoor deze steeds meer stijgt. Een veiling per afslag werkt precies andersom. Een product wordt op een veel te hoge prijs ingezet, waarna de prijs steeds meer daalt.

Handelaren in actie.

Afmijnen

Tot 1903 werd veilen per afslag mondeling gedaan. De veilingmeester (ook wel afslager genoemd) begon bij een hoge prijs, bijvoorbeeld 20 cent per bloemkool voor een partij. Dat was in die tijd een heel hoge prijs voor een bloemkool. Vervolgens riep de veilingmeester: ‘19.5, 19, 18.5, 18, 17.5, 17, 16.5, 16, 15.5 ,15, 14.5, 14, 13.5, 13, 12.5, 12…’ , totdat een koper ‘MIJN’ riep en het product daarmee kocht. De hele partij bloemkool was in dit geval verkocht voor 12 cent per bloemkool aan de handelaar, die het eerste ‘MIJN’ riep.

Drukte rond het afmijnlokaal.

Het afmijntoestel

Het kwam wel eens voor dat twee handelaren gelijktijdig ‘MIJN’ riepen. Dan was er een probleem, want wie was er nu de eerste? Dit heeft in het verleden vaak tot onenigheid geleid. In 1903 kwam de oplossing. Het afmijntoestel/veilingklok werd in gebruik genomen in het afmijnlokaal. Handelaren hoefden niet langer ‘MIJN’ te roepen, zij konden op een knop drukken. Nu kon er maar één de eerste zijn!

Museum Broeker Veiling. Tegenwoordig is in het veilinggebouw een museum gevestigd.

Veilinggebouw

In 1912 werd het oude afmijnlokaal vervangen door het huidige afmijnlokaal. De architecten waren W. Dirkmaat Jz. en Joh. Groot. Het gebouw werd gebouwd door Van Gelder, De Bree, Van der Plas en Kuitwaard. Het hele gebouw staat op houten palen in het water, zodat de tuinders met hun schuiten vol met groenten door de afmijnzaal konden varen. Vandaar de naam doorvaarveiling. Het is gebouwd in laat-Jugendstil. De belangstelling bij de opening van het gebouw op 29 juli 1912 was zo groot, dat velen genoegen moesten nemen met een plaatsje buiten, achter de grote ramen. In heel Broek op Langedijk hingen de vlaggen uit. Het was een belevenis, een grote vooruitgang voor het tuindersdorp. In 1922 werd de eerste lighal gebouwd. Nu konden de tuinders met hun schuiten vol groenten overdekt liggen wachten tot de veiling begon. De lighal was niet bedoeld om de tuinders lekker droog te houden, maar om de producten te beschermen tegen regen, hagel en felle zon. In 1925 volgde de uitbreiding van de lighal met de invaart en een tweede lighal. Nu konden er ongeveer tweehonderd schuiten in. Toch gebeurde het soms in heel drukke periodes nog wel eens dat een aantal tuinders buiten moest wachten.

Publicatiedatum: 30/10/2012