2 min

Buitenplaats Kareol

Kareol werd tussen 1907 en 1912 gebouwd in opdracht van J.C. Bunge door de Zweede architect Anders Lunberg, in samenwerking met een andere Zweedse architect en een Nederlandse collega. De portierswoning is een ontwerp van Lunberg zelf. Samen met het hoofdhuis is de woning in 1977 op de Rijksmonumentenlijst gezet. Echter na de sloop van het hoofdgebouw is het in 1979 weer van die monumentenlijst afgevoerd. Deze woning is samen met de tuinmanswoning Van Lennepweg 58 en enkele andere bouwwerken in het park, het enige dat van de bebouwing van de buitenplaats resteert.

Portierswoning op het terrein van Kareol in Aerdenhout. Bron: Provincie Noord-Holland.

Bijzonderheden van het portiershuis

De portierswoning is grotendeels gaaf bewaard gebleven. Alleen in het interieur is in 1981 de indeling enigszins gewijzigd en in 1985 is aan de zuidwestzijde een garage toegevoegd.

De woning is in stijl aangepast aan het hoofdhuis, dat werd gekenmerkt door een combinatie van invloeden ontleend aan de Weense Sezession-stijl (te zien aan de naar voren en naar achter springende vlakken), het Duitse classicisme van het begin van de twintigste eeuw (te zien aan de zuilen en kapitelen) en de Um 1800-stijl, met enkele Italiaanse elementen als de rondboogopeningen.

De zuil bij de hoofdingang, de paviljoentjes in de ommuring van de achtertuin en de pergola tegen de achtergevel zijn onderdelen die in dezelfde vorm ook bij het hoofdgebouw aanwezig waren.

Lantaarns

Het pand is beeldbepalend gesitueerd in de parkachtige omgeving van de voormalige buitenplaats. De woning lag oorspronkelijk aan de oprijlaan die naar het landhuis leidde. De entree aan de Van Lennepweg is in 1991 vernieuwd.

Leuk weetje is dat de tegenwoordige lantaarns bij de entree afkomstig zijn van het gesloopte pand ‘De Nachtegaal’ aan de Bloemendaalseweg en dat aan de voor- en achtergevel van het huis een lantaarn is aangebracht uit het voormalige café-restaurant Brinkmann aan de Grote Markt in Haarlem.

Tekening van het toegangshek met de portierswoning van landgoed Kareol aan de Van Lennepweg, Aerdenhout, ca. 1979-1980. Collectie Noord-Hollands Archief.

Waarde

Het pand is van architectuurhistorische betekenis als een goed en zeldzaam voorbeeld van een woning gebouwd onder invloed van Duits-Oostenrijkse architectuur uit het begin van de twintigste eeuw. Ook het feit dat het behoorde tot de voormalige buitenplaats Kareol waarmee het in bouwstijl overeenkomt draagt bij aan de waarde. Het is één van de weinige overblijfselen van deze buitenplaats, dat een monument was van nationale betekenis, waarvan het merendeel helaas wegens het ontbreken van een passende bestemming is gesloopt.

De gaafheid van de hoofdvorm, detaillering en het toegepaste materiaal en de beeldbepalende ligging maken het pand tenslotte ook van grote waarde.

Zijn cultuurhistorische betekenis ontleent het pand aan zijn status als element uit de geschiedenis van het wonen en werken in Noord-Holland, in het bijzonder op buitenplaatsen uit het begin van de twintigste eeuw.

Van kunsthistorische waarde is het tegeltableau in de zuidgevel naar het ontwerp van professor M. Läuger.

Adres: Van Lennepweg 14, Aerdenhout

Publicatiedatum: 05/03/2012