Frankrijk

Monet, die van oorsprong afkomstig was uit Frankrijk, vertrok in september  1870 naar Londen en reisde bijna een jaar later door via Rotterdam naar Zaandam. Monet had op dat moment last van acute geldproblemen, maar meestal wordt de precaire situatie in Frankrijk aangedragen als reden voor zijn vertrek. Er was een oorlog gaande tussen Frankrijk en Duitsland, dat toen nog het Heilige Roomse Rijk heette en bestond uit vele kleine staten.

Frankrijk was ooit de machtigste natie op het Europese vaste land, maar voelde zich steeds sterker bedreigd door de machtstoename van de Duitse staten onder leiding van de deelstaat Pruisen en hun kanselier Bismarck. Toen de Duitse macht zich zelfs dreigde uit te breiden naar Spanje en Frankrijk werd omsingeld, eisten de Fransen van de Pruisische koning Wilhelm I dat de Pruisische prins die koning van Spanje zou worden zich hier nooit kandidaat voor zou mogen stellen.

Wilhelm I weigerde dit en stuurde een telegram naar kanselier Bismarck dat op een provocerende manier in de pers terecht kwam. Dit riep op tot zoveel woede onder de Fransen, dat zij Pruisen en de andere Duitse staten de oorlog verklaarden. Frankrijk werd al snel onder de voet gelopen en  bloedige veldslagen op Frans terrein volgden.

Zaandam

Waarom Monet Nederland en specifiek Zaandam koos als toevluchtsoord voor de situatie in Frankrijk, staat niet als een paal boven water. De mogelijkheid bestaat dat de interesse voor Nederland werd gewekt door de Nederlandse kunstschilder Johan Barthold Jongkind met wie Monet bevriend was geraakt in Frankrijk. Ook de verfijnde tonaliteit van de Hollandse luchten en de weerspiegeling hiervan in het vele water in Nederland kan een reden zijn geweest voor de bestemming. In de vier maanden die de kunstschilder doorbracht in Zaandam schilderde hij ruim vijfentwintig doeken met vele riviergezichten aan de Zaan, molens, kleine zeilboten, een aantal havengezichten en een portret. Tijdens zijn bezoek zou hij niet een keer buiten de Zaanstreek schilderen.

Opmerkelijk mooi Zaandam

“Zaandam is wel bijzonder opmerkelijk en er is genoeg te schilderen voor een heel leven, huizen in alle kleuren, molens bij honderden en verrukkelijke boten”, schreef Monet aan Pissarro. Dat het enthousiasme van Monet doorwerkte in zijn schilderijen, blijkt wel uit de populariteit van de doeken. De Zaandamse kunstwerken van Monet zijn vandaag de dag terug te vinden in grote musea in Europa als het Musée d’Orsay te Parijs, het Metropolitan Museum of Art in New York en het Van Gogh Museum in Amsterdam.

Auteur: Eva Bleeker

Bronnen

– Monet in Zaandam
– Kijk Zaans – Monet in Zaandam
– Monet in Zaandam – Claude Monet
– Monet in Zaandam – Schilderijen

Publicatiedatum: 21/04/2015