Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Buitendijkse boerderij uit Gouden Eeuw opgegraven

In het voorland bij het West-Friese dorp Schellinkhout, nabij Hoorn, is in opdracht van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier door Archeologie West-Friesland een grote boerderij uit de zestiende-zeventiende eeuw opgegraven. De boerderij is bijzonder omdat deze buiten de Westfriese Omringdijk stond, slechts gescheiden van de Zuiderzee door een lage zomerdijk. De funderingen van de boerderij waren nog redelijk gaaf aanwezig. Rondom de boerderij is fraai huishoudelijk afval zoals versierde borden, maar ook een Sint-Jakobsschelp en fraai glaswerk gevonden.

De vondst kwam aan het licht bij de werkzaamheden voor de versterking van de Zuiderdijk, tussen Hoorn en Schellinkhout, een deel van de Markermeerdijken. Omgevingsmanager Marja van Hezewijk: “We vinden het van groot belang zorgvuldig om te gaan met het West-Fries cultuurhistorisch erfgoed. Daarom betrekken we Archeologie West-Friesland nauw bij het werk. Je weet immers niet precies wat er allemaal in de dijk is verborgen. Het onderzoek is in volle gang en zal na het weekeinde worden afgerond. De versterkingswerkzaamheden gaan daarna gewoon door.” Dijkversterking is een unieke kans om in de dijk te kijken. De vondsten waren in het najaar van 2011 te zien tijdens de Open Dag van het hoogheemraadschap te Oosterleek.

De omgeving van de opgegraven boerderij. Beeld: Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Binnendijks, buitendijks

Het gebied buiten de dijk bij Schellinkhout is nu een open landschap grenzend aan het water van de Hoornse Hop. Tot de vijftiende eeuw lag deze zeedijk echter veel verder de zee in. Het dorp Schellinkhout, gelegen aan het riviertje de Drecht liep toen verder richting het zuiden door. Het riviertje zelf stroomde door de binnendijkse polder en mondde, via een kleine sluis, in zee uit. In de vijftiende eeuw beukte de zee steeds harder op de dijk en men werd gedwongen deze landinwaarts te verplaatsen, vlak voor de kerk langs. Dat is de huidige dijk, van 6 m hoog en 30 m breed. De buitenste dijk werd verzwolgen en een deel van het land liep onder. Dat is ook de reden dat het water bij Schellinkhout zo ondiep is.

Buitendijkse boerderijen uiteindelijk verlaten

Veel huizen van het oudste dorp werden prijsgegeven aan het water, maar enkele boerderijen langs de nieuwe dijk hielden dapper stand. Tot omstreeks 1680 lagen buitendijks ongeveer zes boerderijen. Uiteindelijk werd het niet meer mogelijk om op dat stuk land te wonen omdat het regelmatig onder liep. Nagenoeg alle boerderijen in het ‘voorland’ tussen Schellinkhout en Hoorn werden verwoest door de kracht van de Zuiderzee. Alleen de resten van deze boerderijen bleven in de bodem bewaard.

Fraai huisraad

Om de opgegraven boerderij lagen sloten, waterputten en afvalkuilen. In de kuilen begroeven de bewoners hun afval. In de afvalkuilen en op de bodem van de sloten zijn rijk versierde borden van zogenaamd Noord-Hollands Slibaardewerk gevonden. Deze zijn versierd met afbeeldingen van soldaten en hanen en laten het jaartal 1621 zien. Daarnaast is veel majolica, een op Italiaanse leest geschoeid soort kleurig aardewerk, opgegraven. Een bijzondere vondst is de Sint-Jakobsschelp, mogelijk meegenomen door een pelgrim uit Santiago de Compostella. Uit de achttiende eeuw zijn drinkglazen en veel bekers en borden gevonden. In die periode waren de huizen verdwenen en het voorland werd door de dorpelingen gebruikt als stortplaats.

Hoogwaterbeschermingsprogramma

Aan versterking van de Markermeerdijk tussen Enkhuizen en Hoorn, ook wel Zuiderdijk van Drechterland genoemd wordt op dit moment gewerkt. In het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2006-2011 is geld beschikbaar gesteld om circa 13,7 kilometer van de in totaal 22 kilometer lange dijk te versterken.

Publicatiedatum: 17/05/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.