Het Nederlands dat we nu spreken, is gevormd tijdens de middeleeuwen. In de Lage Landen werden eerst allerlei verschillende dialecten gesproken, maar vanaf het jaar 1000 raakte het Oudnederlands langzaam dominant. Vanaf dat moment komen we ook steeds meer geschreven bronnen tegen in deze voorloper van onze taal. Maar hoe zag het Oudnederlands er eigenlijk uit? En is het voor ons nog steeds te begrijpen?
>Drama! Op dit schilderij uit de collectie van het Muiderslot is de slotscène van Lucelle te zien – een toneelstuk geschreven door Gerbrand Adriaenszoon Bredero. Net zoals Romeo en Julia zijn de hoofdrolspelers Lucelle en Ascagnes ‘star-crossed lovers’. Naast de afgebeelde scène, valt de kleur van de kleding op. De rode broek, het goud-gele jak, de roze cape…
>Dialecten en streektalen zijn populair, zeker in de literatuur. Zo zijn er van Nijntje in de afgelopen jaren in diverse streektalen al meer dan 100.000 boeken verkocht. Van ‘Nijntje hep een feisie (op se Mokums)’ tot ‘opa en oma pluus’ (in ‘t Westfries). Uit onderzoek blijkt dat meeste mensen in wiens regio een streektaal wordt gesproken, het belangrijk vinden dat deze behouden blijft. Maar hoe klinken eigenlijk de diverse dialecten van Noord-Holland? Tom Wester van de werkgroep DINH (Dialecten In Noord Holland) presenteert hierbij een selectie van bijzondere korte verhalen.
>Buurtdialecten verdwenen in de loop van de twintigste eeuw en het overgebleven stadsdialect werd nationale folkore. Minder vaak gebruikt, maar nog wel een element in de moderne taal van het schoolplein. Dat alles zien we in dit slotverhaal van een korte serie (zie gerelateerde verhalen) over het Amsterdams door de eeuwen heen.
>Het aantal geboren Amsterdammers in de stad daalt en het opleidingsniveau stijgt. Het plat Amsterdams wordt daardoor steeds minder gesproken. Maar iedereen herkent het nog, al is het maar van het Jordaanfestival of een lied van André Hazes. Het volkse Amsterdams heeft niet altijd zo geklonken, vele invloeden van buiten gaven de stadstaal vorm. Zo was de invloed van immigranten uit de Zuidelijke Nederlanden en uit de Duitse gebieden in de zeventiende eeuw aanzienlijk.
>