Jan Janszoon: een Haarlemse moslimpiraat uit de 17e eeuw

Van alle Jannen die ooit te kaap’ren hebben gevaren, was zeerover Jan Janszoon van Haarlem (1570-na 1641) misschien wel de meest spraakmakende. Hoewel hij niet de Jan van Pier, Tjores en Corneel uit het bekende zeemanslied was, had zijn leven zomaar kunnen worden bezongen.

>

Stuk van de maand: Een verzekering tegen kapers

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een zeventiende-eeuws reglement van verzekeringskas de Zeevarende Buul uit Graft. De Zeevarende Buul (oftewel buidel) was een fonds waarbij vissers en zeevaarders uit Graft een verzekering konden afsluiten voor hun zeereis. In 1653 konden ze zich verzekeren tegen de belangrijkste gevaren van dat moment: Engelse kapers en ‘Turkse’ zeerovers, zo is te lezen in dit reglement. Het stuk laat ook mooi zien waar hun reizen zoal naartoe konden gaan.

> Book 2 min

Een oogje in het zeil houden en een bezem in de mast voeren

Voorzichtige schippers houden geregeld een oogje in het zeil en zeevaarder en luitenant-admiraal Maarten Harpertszoon Tromp zou een bezem aan de mast hebben gebonden na een overwinning op de Engelsen in 1652. Veel spreekwoorden en gezegden vinden hun oorsprong in de Nederlandse zeegeschiedenis. Het is dan ook geen wonder dat de zeventiende-eeuwse schrijver Carolus Tuinman in zijn boek over de oorsprong van spreekwoorden een groot hoofdstuk besteed aan enkel de gezegdes die te maken hebben met schepen, zeeslagen, piraten, zeilen en masten.

>
NL | EN