Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Anna Paulowna

Bijzondere (bij)namen: Kop van Noord-Holland Gelderse kolonisten in de Anna Paulownapolder Van Ewijcksluis De wiervisserij rond het Marsdiep Anna Paulownapolder op stoom

Bijzondere (bij)namen: Kop van Noord-Holland

Noord-Holland kent veel plaatsen met bijzondere namen. Van sommige is de oorsprong snel vast te stellen, bij andere is het nodig om wat dieper te graven in het verleden. In deze serie verhalen onderzoeken we elke maand een andere regio van onze provincie, om achter de herkomst van de lokale plaatsnamen én bijnamen van de inwoners te komen. Deze maand: de Kop van Noord-Holland.

>

Gelderse kolonisten in de Anna Paulownapolder

De eerste inwoners van de Anna Paulownapolder waren boeren uit Gelderland. Ze kwamen af op de belofte van een eigen stukje vruchtbaar land om gewassen te verbouwen. Huis en haard lieten de landverhuizers achter voor een petieterig arbeiderswoninkje op zilte zandgrond, waar niets wilde groeien. Het was pionieren met een hoofdletter P.

>

Van Ewijcksluis

Van Ewijcksluis, sinds 2012 onderdeel van de gemeente Hollands Kroon, ligt op de rand van de Waddenzee en het Amstelmeer, in het noordelijke puntje van de Anna Paulownapolder. Het dorp, ontstaan bij de sluis tussen de Oude Veer en het toenmalige Amsteldiep, is vernoemd naar Daniel Jacob van Ewijck van Oostbroek van de Bilt. Als gouverneur van de toenmalige Koning Willem II is hij in 1846 betrokken bij de inpoldering van de Anna Paulownapolder.

>

De wiervisserij rond het Marsdiep

Rond 1930 waren op Wieringen zeker 400 en op Texel ongeveer 150 personen werkzaam in het wier. Maaien, oogsten, rijden, versen, drogen, persen en verhandelen: het wier zorgde voor welkome inkomsten. Aan deze ‘wiervisscherij’ kwam in de jaren dertig van de twintigste eeuw abrupt een einde, het wier verdween na de afsluiting van de Zuiderzee.

>

Anna Paulownapolder op stoom

In november 1845 verrees in de nieuwe Anna Paulownapolder een hoge schoorsteen. Die hoorde bij een stoomgemaal in aanbouw. Eind december 1845 werd er voor het eerste een paar uur proefgedraaid met het nieuwe gemaal. Een bijzonder moment, want het ging om het allereerste permanente stoomgemaal in Holland benoorden het IJ.

>