3 min
De Corona-app van de Gouden Eeuw
Het leek iets uit een science fiction-rampenfilm, maar de pandemie is
realiteit: we zitten er middenin. Besmettelijke ziekten zijn echter van alle
tijden. Ook in de 17e eeuw werd minstens 1,5 meter afstand van je gehouden
als je besmet was met lepra. En er werd toen ook al een oplossing voor
bedacht: de leprozenklepper. De voorloper van de corona-app, zou je nu
kunnen zeggen. Het Westfries Museum in Hoorn spiegelt als altijd het heden
aan het verleden en maakte hier een vlog en podcast over. Ad Geerdink,
directeur Westfries Museum: “Het coronavirus is bedreigend en ontwrichtend,
maar wat ben ik blij dat ik nu leef, met onze huidige medische zorg, en niet
vierhonderd jaar geleden in de Gouden Eeuw.”
realiteit: we zitten er middenin. Besmettelijke ziekten zijn echter van alle
tijden. Ook in de 17e eeuw werd minstens 1,5 meter afstand van je gehouden
als je besmet was met lepra. En er werd toen ook al een oplossing voor
bedacht: de leprozenklepper. De voorloper van de corona-app, zou je nu
kunnen zeggen. Het Westfries Museum in Hoorn spiegelt als altijd het heden
aan het verleden en maakte hier een vlog en podcast over. Ad Geerdink,
directeur Westfries Museum: “Het coronavirus is bedreigend en ontwrichtend,
maar wat ben ik blij dat ik nu leef, met onze huidige medische zorg, en niet
vierhonderd jaar geleden in de Gouden Eeuw.”
Het Westfries Museum opent haar deuren weer op 2 juni aanstaande. Tot die
tijd worden de verhalen uit de Gouden Eeuw dagelijks gedeeld op de website
en Facebookpagina van het museum. Van tulpenmanie tot pandemie: de
historische onderwerpen blijken verrassend vaak zeer actueel te zijn. Zo
ontdekte Henriëtte Tilgenkamp, collectiebeheerder van het Westfries Museum
en van de historische stadscollectie Enkhuizen, twee leprozenkleppers uit
1694 en 1699 in de Enkhuizer collectie. Wat op het oog leek op een
muziekinstrument, bleek het ‘gevreesde’ waarschuwingsmiddel uit de Gouden
Eeuw te zijn. In een vlog vertelt zij over de ‘clapspaen’ die leprozen
moesten gebruiken als ze de straat op gingen. Dat klinkt nog door in een oud
kinderliedje: ‘Klikspaan, boterspaan, je mag niet door mijn straatje gaan’.
Conservator Henriëtte Tilgenkamp legt uit waar de leprozenklepper voor bedoeld is. Bron: Westfries Museum.
Pandemieën zijn van alle tijden
Aansluitend op de vlog met Henriëtte maakte Ad Geerdink een verdiepende podcast over ziek en zeer in de Gouden Eeuw. Hij vertelt daarin niet alleen het intrigerende verhaal van de leprozenklepper, maar ook over andere besmettelijke ziekten in de 17e eeuw. Hoe gingen de mensen toen om met pandemieën? De pest bijvoorbeeld, die de Zwarte Dood werd genoemd. In de 17e eeuw brak deze besmettelijke ziekte meerdere keren uit in Nederland, met tienduizenden doden tot gevolg. Niet verwonderlijk, want de doctoren stonden machteloos. Hun medische kennis steunde op de toen al meer dan duizend jaar oude theorieën van de Griekse wijsgeer Galenus. Die wankelde in de Gouden Eeuw door grensverleggend onderzoek naar de geheimen van het menselijk lichaam, waarmee selfmade-wetenschappers als Jan Swammerdam, Frederik Ruysch en Anthonie van Leeuwenhoek naam maakten. Ad Geerdink verhaalt er in de podcast over – in kleuren en indringende Gouden Eeuw-geuren – en linkt zo het heden aan het verleden.
De vlog en podcast zijn te vinden op www.wfm.nl en op de Facebookpagina van het Westfries Museum.
Het Westfries Museum. Bron: MuseumTV.
Het Westfries Museum in Hoorn is het museum van de Gouden Eeuw. Het is
gevestigd in het monumentale Statencollege uit 1632. De collectie en het
gebouw vertellen samen het verhaal van de Gouden Eeuw met zijn mooie en
minder mooie kanten, met daarin speciale aandacht voor de VOC. Het museum
verbindt heden en verleden met elkaar en verrast daarmee haar bezoekers.
Naast de vaste collectie presenteert het museum een aantal keer per jaar een
tijdelijke tentoonstelling. Kijk voor meer informatie op www.wfm.nl/exposities.
Publicatiedatum: 11/05/2020
Vul deze informatie aan of geef een reactie.