2 min

Op de wieken van een molen komen enorme krachten te staan. Zeker als het flink waait. Het is daarom van levensbelang dat het wiekenkruis stevig vast zit. Vandaar die molenmaker.

Molen De Traanroeier werd in 1727 in Zaandam gebouwd. Nadat de molen daar bijna tweehonderd jaar als graanmolen dienst had gedaan, is hij naar Texel verplaatst. Sinds 1902 bepaalt de molen de skyline van Oudeschild en is het onderdeel van Museum Kaap Skil. Een ploeg vrijwillige molenaars laat de molenwieken regelmatig draaien. Het meel van de molen wordt in het museum verkocht en op het eiland voor het maken van brood en taart verwerkt.

Onderhoud aan de molen. Foto’s Museum Kaap Skil

De wat wonderlijke naam dankt de molen aan de plek waar hij oorspronkelijk stond: in Zaandam aan de Weer, op de kruising met de Traanroeyersloot. Een traanroeier keurde de kwaliteit van traan in de traankokerijen, die zich in de zestiende en zeventiende eeuw in de Zaanstreek bevonden. Walvisvaarders brachten de traan daar naar toe.

Maar nu staat de molen dus op Texel en in 2017 won de molen een prijs in de Bank-Giroloterij. Dat leverde 50.000 euro op, waarmee de molen van een nieuw rieten dak kon worden voorzien.

Maar daarnaast moet er dus ook onderhoud worden gepleegd. Daarbij worden de roeden – de stalen balken van het wiekenkruis – een stukje omhoog getrokken, om te kijken of het deel dat in de askop zit, nog in orde is. Het wiekenkruis kan gaan roesten of er kan, door metaalmoeheid, een scheurtje ontstaan. Vandaar die controle, die elke tien jaar moet plaatsvinden. Bij molen De Traanroeier gebeurt dat vaker, omdat de molen op het terrein van een museum staan en er dus altijd mensen omheen lopen.

Onderhoud aan de molen. Foto’s Museum Kaap Skil

De molenmaker was tevreden toen de roeden uit de askop waren getakeld. Hij heeft de boel schoongemaakt en opnieuw geverfd. En omdat hij er nou toch al was – molenmakers zijn heel drukbezet -, heeft hij meteen een paar kapotte wieken vervangen, zodat de vrijwillige molenaars van De Traanroeier de molen weer veilig kunnen laten draaien. En de bezoekers van het museum er weer veilig onder door kunnen lopen.

Auteur: Arnoud van Soest

Bronnen: verenigingsmagazine De Windbrief van De Zaansche Molen, Museum Kaap Skil en Wikipedia.

Publicatiedatum: 24/04/2023