Lokale oorlogsgeschiedenis komt tot leven tijdens Open Joodse Huizen

Van 29 april tot en met 5 mei delen vertellers, en bewoners verhalen in huizen waar Joden of verzetsmensen woonden en werkten voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Bijzonder is dat je als bezoeker te gast bent in deze huizen en in de intieme setting van de woonkamer of keuken luistert naar de persoonlijke, ontroerende en vaak opmerkelijke geschiedenissen die plaatsvonden achter een voordeur ergens in Nederland. Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet vindt dit jaar plaats in 18 steden.

2 min

De machetknopen van Jan

Eva Kwant vroeg zich al jaren af waar de manchetknopen die bij haar thuis lagen vandaan kwamen. In haar eindexamenjaar onderzocht ze dat en ontdekte dat de manchetknopen van haar overgrootvader Jan van Dam zijn geweest. Hij kreeg deze van Mozes Aptroot, die met zijn gezin werd opgepakt en gedeporteerd naar een concentratiekamp. Bijna niemand van de familie Aptroot overleefde de Holocaust. Eva wilde de knopen graag teruggeven aan de nabestaanden. Of het gelukt is om hen te vinden, vertelt ze op 4 mei in het huis van haar overgrootvader in Groningen.

In Amsterdam organiseert het 4/5 mei comite Huizen van Verzet. Hier in cafe Struik op de Rozengracht 160 vertelt Karel Ruiter over het cafe dat zijn vader, Theo Ruiter, hier hield in de oorlog. Theo Ruiter heeft in de oorlog talloze mensen uit handen van de Duitsers weten te bevrijden. Foto: Jordi Huisman/Hollandse Hoogte.

Kostuumnaaister en Tweede Kamerlid Alida de Jong

Op de Stationsweg 10b in Den Haag vertelt historicus en journalist Peter Paul de Baar over de Joodse Alida de Jong. Toen ze werd geboren in 1885 was het vrouwenstemrecht nog niet ingevoerd. Maar Alida wist zich op te werken van kostuumnaaister, naar een vakbondsbestuurder, tot uiteindelijk Tweede Kamerlid van de SDAP. Ze zette zich onder andere in voor vrouwenrechten. In 1943 werd ze vermoord in vernietigingskamp Sobibór.

Alida de Jong, door Ab Hakeboom, ongedateerd (Collectie IAV – Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis)

Dicky en Johan

In Winterswijk vertelt Gert Jan Bollen over de Joodse Dicky Boekebinder. Dicky, een jongetje uit de randstad, dook tijdens de Tweede Wereldoorlog onder bij het gezin van de opa en oma van Gert Jan in Winterswijk. Dicky was toen 6 jaar oud, net als hun zoon Johan. De twee jongens konden het goed met elkaar vinden. Op hoge leeftijd droeg Dicky de grootouders van Gert Jan aan voor een Yad Vashem-onderscheiding.

Familie Bollen met Dicky links

18 steden

Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet vindt in 2023 plaats in Amsterdam, Assen, Bergen op Zoom, Borculo, Den Haag, Deventer, Emmen, Gorinchem, Gouda, Groningen, Haarlem, Hoorn, Nijmegen, Steenwijk, Utrecht, Wageningen, Winterswijk en Zaanstad. Kijk voor het overzicht in jouw stad op www.jck.nl/openjoodsehuizen.

In Amsterdam organiseert het 4/5 mei comite Huizen van Verzet. In verschillende Amsterdamse huizen of panden staan de verhalen van verzetsstrijders centraal. Hier op Prinsengracht 21 vertelt Hetty Wellensiek over weekblad Vrij Nederland in de oorlog. In het betreffende pand was destijds de redactie van het tijdschrift gevestigd. Foto: Jordi Huisman/Hollandse Hoogte.

Online talkshow met nabestaanden en overlevenden

Na een succesvolle eerste editie keert de Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet Talkshow dit jaar terug! We spreken met overlevenden, nabestaanden en bewoners over twee bijzondere oorlogsverhalen uit Groningen en Utrecht. De talkshow is op 3 mei vanaf 20.00 uur te zien op de website van het Joods Cultureel Kwartier.