Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Schenking etsplaat Rembrandt aan Rijksmuseum

Het Rijksmuseum heeft een originele etsplaat van Rembrandt ontvangen van Simon Schama en Virginia Eileen Papaioannou. De schenking betreft een vroeg exemplaar uit 1635 waarop de steniging van Stephanus is verbeeld. Rembrandt heeft 314 etsplaten gemaakt die de basis vormden voor zijn prenten. Dankzij deze schenking zijn er nu zeven in openbaar Nederlands bezit, waarvan twee in het Rijksmuseum.

Dr. Papaioannou doceerde aan de universiteit van Oxford en Tufts-universiteit, en is Emerita hoogleraar Genetica en Ontwikkeling aan de Universiteit van Columbia. Sir Simon Schama is hoogleraar geschiedenis en kunstgeschiedenis aan de universiteit van Columbia, en doceerde geschiedenis in Cambridge, Oxford en Harvard. Hij schreef meerdere boeken over de Nederlandse 17de eeuw en Rembrandt. Schama is verder bekend van documentaires en televisieprogramma’s die hij voor de BBC heeft gemaakt.

De etsplaat van Rembrandt is te zien in de presentatie Art in the Making. Hierin wordt het maakproces van kunstenaars belicht, van eerste schets tot voltooid kunstwerk. De presentatie is t/m 26 mei te zien in de prentenkabinetten van het Rijksmuseum.

Rembrandts etsen

Rembrandt van Rijn is misschien wel de beroemdste prentmaker aller tijden. Tussen 1627 en 1665 maakte hij maar liefst 314 etsen. Om een ets te maken smeerde hij een koperplaat in met een mengsel van hars en bijenwas. Met een naald tekende hij in de was, zodat daar het koper weer zichtbaar werd. Deze lijnen beet hij vervolgens met zuur uit in de koperplaat. Als de plaat dan wordt geïnkt en met een vel papier erop door een drukpers gehaald, verschijnt op het papier een afdruk. In het prentenkabinet van de vroege 17de eeuw wordt de etsplaat samen met verschillende staten (versies van afdrukken) getoond. De prenten laten de veranderingen door de tijd heen zien terwijl de voorstelling op de koperplaat een beeld geeft van hoe Rembrandt de compositie moet hebben bedacht.

De steniging van Stephanus, Rembrandt van Rijn, 1635. Schenking van Simon Schama en Virginia Papaioannou via de King Baudouin Foundation United States.

Art in the making

De presentatie Art in the Making is verdeeld over de verschillende prentenkabinetten in het Rijksmuseum en toont de verschillende stappen in het maakproces van het kunstwerk. Zo zijn in het prentenkabinet van de 16de eeuw recent verworven voorstudies van Adriaen de Weerdt (ca. 1540-1590) voor het eerst samen te zien met zijn prenten, waardoor we beter kunnen begrijpen hoe deze vrij onbekende meester te werk ging.

Recent ontving het Rijksmuseum ook zes etsplaten van de kunstenaar Adriaen van Ostade (1610-1685). Deze etsplaten vormen een dwarsdoorsnede van het geëtste oeuvre van Van Ostade, dat uit ongeveer 50 platen bestaat. In het prentenkabinet van de late 17de eeuw zijn de etsplaten samen met de prenten te zien. Verbeeld wordt het boerenleven, in herbergen, bij de boerderij of dansend op het dorpsplein. De kunstenaar specialiseerde zich in deze taferelen.

Staande boer met de handen op de rug, Adriaen van Ostade, 1646 – 1648. Schenking Franka en Jan Dekker-Michielsen

In het prentenkabinet van de 18de eeuw is de ontwikkeling van Japanse houtsnedes te zien en in het prentenkabinet van de 19de eeuw de ontwikkeling van de allereerste foto’s: daguerreotypieën. Wat deze technieken gemeen hebben is dat ze in slechts een paar eeuwen een enorme ontwikkeling hebben doorgemaakt, mede door de vele experimenten van kunstenaars. Bij houtsnede ging dat vooral om kleur en thema, bij de fotografie om het procedé en om een zo waarheidsgetrouwe afbeelding te krijgen. Een vroeg voorbeeld hiervan is een microscopische opname van twee luizen uit het midden van de 19de eeuw.

Bron: Rijksmuseum

Publicatiedatum: 10/12/2023

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.