Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Interactieve kaart van archiefinstellingen in Nederland

Sinds kort is er een interactieve kaart van archiefinstellingen in Nederland. Wat is het nut hiervan? Tijdens een onderzoek naar de aardbeiendiefstal van mijn betovergrootmoeder, moest ik voor haar proces-verbaal naar het Noord-Holland Archief. Je zou verwachten dat dit ook in het Amsterdam Archief te vinden is, maar er is een duidelijk verschil tussen een gemeentearchief en een provinciaal archief. Hoe weet je bij welk archief je moet zijn?

Het verschil

Een gemeentearchief en een provinciaal archief zijn beide instellingen die historische en administratieve documenten bewaren, maar ze verschillen in hun reikwijdte en de soorten documenten die ze verzamelen.

Het belangrijkste verschil tussen een gemeentearchief en een provinciaal archief ligt in de geografische reikwijdte en het soort documenten dat ze bewaren. Gemeentearchieven richten zich op lokale geschiedenis en gemeentelijk bestuur, terwijl provinciale archieven een groter gebied bestrijken en zich richten op provinciale aangelegenheden.

Gemeentearchief

  • Bereik: Een gemeentearchief is verantwoordelijk voor het verzamelen, bewaren en beheren van historische documenten die betrekking hebben op de eigen gemeente. Ieder (verdwenen) dorp, stad of stedelijke gebied heeft meestal zijn eigen gemeentearchief.
  • Documenten: Het bevat voornamelijk documenten die relevant zijn voor de lokale geschiedenis en het bestuur. Denk aan gemeentelijke verordeningen, bouwvergunningen, bevolkingsregisters, notulen van gemeenteraadsvergaderingen, kadastergegevens en lokale belastingdossiers.
  • Functie: Het gemeentearchief is gericht op het behoud van de lokale geschiedenis en cultureel erfgoed, evenals het ondersteunen van het huidige gemeentelijke bestuur bij het vinden van informatie over recente gebeurtenissen.

Provinciaal archief

  • Bereik: Een provinciaal archief beheert het archief van het bestuursorgaan provincie, maar niet noodzakelijkerwijs van alle gemeenten in die provincie. Zo beheert het BHIC bijvoorbeeld niet de archieven van Tilburg, Breda en Eindhoven, maar doen onze collega’s van de regionale of stadsarchieven dat.
  • Documenten: Het bevat documenten van provinciale aard, zoals bestuurlijke beslissingen, verslagen van provinciale commissies, archieven van provinciale instellingen, en soms ook documenten van lagere overheden binnen de provincie.
  • Functie: Het provinciale archief is voornamelijk gericht op het bewaren van documenten van provinciaal belang, het ondersteunen van historisch onderzoek op provinciaal niveau en als informatiebron.

In de regionaal historische centra in de provinciehoofdsteden vind je ook de voormalige rijksarchieven, die onder meer de dubbelen van de burgerlijke stand en de archieven van rijksorganen beheren. Denk aan b.v. de rechtbanken, kamers van koophandel enz.

Met de muis over een plaats

De interactieve kaart van de archiefinstellingen laat je eenvoudig zien welke archieven er voor welke plaats zijn. De informatie die je krijgt is:

  • De gemeente
  • Het bijbehorende gemeentearchief
  • Het bijbehorende provinciearchief

Als je met de muis over Amstelveen gaat, krijg je een pop-up venster de bijbehorende archieven te zien. Als je vervolgens klikt, kan je in het volgende pop-up venster doorklikken naar de bijbehorende archieven. (Als er geen link naar een archief is kan je die eenvoudig via Google vinden.)

Handige kleurenindeling

De kleurenindeling maakt het overzichtelijk om te zien welke gemeentes in hetzelfde archief te vinden zijn. Want in het geval van Amstelveen kan je zo zien dat zij geen eigen historisch archief hebben. Dit is namelijk opgenomen in het Stadsarchief van Amsterdam.

Met veel dank aan onze collega Jan Kruidhof voor deze bijzonder handige interactieve kaart!

Bronnen: Yory en Carto.com

Publicatiedatum: 02/08/2023

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.