5 min

Het verhaal wordt deze maand voor het tiende jaar gespeeld door de Hoornse regisseur en acteur
Frederik de Groot. De Groot speelt alle rollen zelf en wordt daarbij begeleid door fluitiste Saskia van
der Hall en gitarist Hans Bakker.

Uppie

Ooit had hij het plan om A Christmas Carol met een ploeg van twintig acteurs te doen, deels professionals, deels amateurs. Maar als je dat elk jaar wilt doen is het telkens weer zo’n gedoe om zo’n grote groep bij elkaar te krijgen en daarom besloot hij de kerstvertelling in zijn eentje te doen. Tenslotte had hij Hamlet ook al eens in zijn uppie gedaan.
Frederik vertelt het in de koffieruimte van het Westfries Museum waar net op dat moment een paar werklieden binnenstappen om met veel geweld de deur naar de straatkant er uit te slopen. We besluiten naar het grand café aan de overkant te verkassen, maar eerst troont hij de verslaggever mee naar de sfeervolle Schutterijzaal, waar hij het stuk negen keer gaat spelen. “Het is een zaal met een enorme historie. Ik stel me voor dat Ebenezer Scrooge hier ook ècht gewoond zou kunnen hebben, met al die schilderijen aan de wand, die op rijkdom duiden. Je ziet hem in die stoel slapen, zonder kalkoen, zonder warmte; ècht een eenzame man.”
Frederik wijst naar de massieve tafel in het midden van de zaal die straks wordt weggehaald om ruimte te maken voor het publiek dat in een halve cirkel zit. De acteur heeft zijn eigen draai aan het stuk gegeven. “Er zijn wel meer acteurs die A Christmas Carol in hun eentje spelen, maar dan beginnen ze met de verteller, die zegt: ‘Het is de dag vòòr Kerstmis’. Ik laat de verteller weg en kruip meteen in de huid van Scrooge, die iedereen die hem niet bevalt, en dat is dus niemand, nadoet en van al die karakters gehakt maakt.”

Acteur Frederik de Groot als Scrooge.

Gehakt

Wie ook gehakt maakte van zijn tegenstanders, maar dan letterlijk, was J.P. Coen, langs wiens standbeelden we wandelen. En aan wie Frederik tien jaar geleden nog een monoloog wijdde, als onderdeel van een theatervoorstelling in het kader van 650 jaar Hoorn. Een monoloog waarin ook de minder fraaie kanten van de gouverneur-generaal aan bod komen. Dat hij bijvoorbeeld een héle dag lang bezig was om de hoofden van de hoofden van de Indonesische Banda-eilanden af te hakken, omdat ze het hadden aangedurfd met andere volkeren handel te drijven dan de Hollanders. Iets dat zelfs de andere gouverneurs van de handelscompagnie veel te ver vonden gaan. Frederik: “Coen had overigens ook een stiefdochter die met een vaandrig zoende, waarna hij die vaandrig heeft laten onthoofden en dat meisje halfnaakt heeft laten afranselen. Niet veel later kreeg hij koorts en was hij dood. En misschien, zo eindig ik de monoloog, was dat ook maar goed ook.”
In hetzelfde theaterprogramma waarin hij die monoloog deed, besteedde Frederik ook aandacht aan het aan de haven gelegen café Het Schippershuis, waar Pierre Kartner zijn beroemde liedje over ‘dat kleine café aan de haven’ zou hebben geschreven. Frederik: “Althans, dat zegt Pierre Kartner zelf, maar als hij in Rotterdam is, roept hij misschien dat hij het daar heeft geschreven.” Nu we het toch even over de historie van Hoorn hebben: in hetzelfde Westfries Museum waar we net vandaan komen, heeft zijn vrouw Marja, die actrice is, nog een door Frederik geschreven monoloog gespeeld over de Spanjaarden die in de tachtigjarige oorlog Hoorn hebben belegerd. “Dat was één van de eerste keer dat de Spanjaarden – net als in Alkmaar – verslagen zijn.”

Hoornse taart

Zoals hij voor zijn vrouw ook een monoloog heeft geschreven over de Hoornse taart, die uiteindelijk tot een beroemde rechtszaak zou leiden. Het verhaal gaat over een man die 105 jaar geleden boven een winkel woonde waarin nu tearoom Gumbleton is gevestigd. De man haalde het marktgeld op en zijn baas, de marktmeester, die aan Grote Oost woonde, had over hem gezegd dat hij niet te vertrouwen was. Uit wraak liet hij bij zijn baas een verjaardagstaart bezorgen, waar hij gif in had gedaan. Waarna niet de marktmeester, maar zijn vrouw de taart oppeuzelde en het loodje legde.
Ja, de familie De Groot heeft wel wat met Hoorn, waar ze inmiddels zo’n 25 jaar wonen. Regelmatig zingt Frederik op maandagavond liedjes in het restaurant van De Hoofdtoren aan de haven, begeleid door zijn vaste pianist. In hetzelfde restaurant waar hij door Martijn Krabbé is geinterviewd als introductie bij een liedje dat hij in tv-programma The Voice Senior heeft gezongen.

Humbug

Maar inmiddels zijn we in het café aangeland en praten we nog even door over Dickens en zijn vertelling over de mopperende vrek Scrooge die al die gezelligheid met kerst maar onzin (humbug!) vindt. Frederik is een gelovig mens. Dat was hij de eerste vijf jaar dat hij het stuk speelde nog niet. “Toen legde ik vooral de nadruk op het sociale aspect van het verhaal, waarbij Scrooge uiteindelijk tot de conclusie komt dat hij zijn rijkdom met zijn medemensen moet delen. Maar sinds ik vijf jaar geleden tot het geloof ben gekomen zie ik duidelijk dat Scrooge God ontmoet. Hij ziet zijn eigen grafzerk, eigenlijk is hij dus al dood is, en smeekt God: vergeef mij mijn zonden en geef me nog één kans om opnieuw te beginnen. Het zit trouwens ook in de scène waarin zijn voormalige compagnon Marley als geest terugkeert. Daarin zegt Marley letterlijk: ‘Ik zit in de hel, maar jij krijgt nog één kans om mijn verschrikkelijk lot te ontlopen.’

Geloof

“Het stuk gaat dus zowel over naastenliefde, de arme als je gelijke zien en wat van je geld uitdelen, maar zelf zie ik er nu duidelijk het aspect in dat God hem heeft veranderd en tot een ander mens heeft gemaakt.” Niet dat hij God de voorstelling in haalt. Alleen in de kleedkamer heeft hij het zo nu en dan wel eens over het geloof: “Mijn musici worden er wel eens gek van.”

De voorstelling Scrooge duurt een uur en is geschikt voor kinderen vanaf 8 jaar. De entree bedraagt € 15,- en het kaartje geeft tevens toegang tot de rest van het sfeervol aangeklede museum. Er zijn in totaal negen  voorstellingen, zowel om 13.30 als om 15.30 uur, op 15, 16, 22, 23, 26 en 27 december.
Zie: www.wfm.nl/scrooge .

Publicatiedatum: 07/12/2018