3 min

Verborgen helden

Bekijk unieke beelden uit de geschiedenis in combinatie met kunst, zoals van Het Waarheidsfestival van Willem van Genk, de uniek bewaard gebleven schetsen van Wilhelm Werner uit de Prinzhorn Collectie en niet eerder vertoonde bewegende beelden van de ingrijpende evacuaties bij Duin en Bosch in 1942.

Evacuatie Duin en Bosch naar Coudewater, Rosmalen, juni 1942, afbeelding: Museum van de Geest.

Vergeten slachtoffers

In Who Cares? staan vergeten slachtoffers en verborgen helden in de Tweede Wereldoorlog centraal. En de zorg in ons land tijdens die donkere jaren. Hoe sterk was deze zorg? Bezweek die onder de druk of wist het gruwelijkheden te voorkomen? Wat betekende de oorlog voor patiënten en hulpverleners?

Collectief geheugen

De verhalen uit die tijd verdienen een permanente plek in ons collectieve geheugen – we mogen ze niet vergeten. Want nog steeds worden in tijden van crisis kwetsbare mensen vaak het hardst geraakt en over het hoofd gezien.

Waarheidsfestival, afbeelding: Museum van de Geest.

Universele Verklaring van de Open Geest

Iedere geest is anders. Jouw geest werkt anders dan die van wie dan ook. En tijdens je leven verandert de geest voortdurend. Je komt voor uitdagingen te staan. Begaafdheid, talent, beperkingen en ziektes. Het hoort er allemaal bij. Dagelijks worden mensen buitengesloten en niet als volwaardig gezien in onze maatschappij. Dat moet veranderen, want erbij horen is noodzakelijk voor een gezonde geest.

Aan het einde van de tentoonstelling Who Cares? word je, net als op de locatie van Museum van de Geest | Haarlem, gevraagd de Universele Verklaring van de Open Geest te ondertekenen.

Steun 6, afbeelding: Museum van de Geest.

Audiotour door Splinter Chabot

Bij de tentoonstelling hoort een audiotour. Met de audiotour duik je de diepte in, hoe heeft het in Duitsland zo ver kunnen komen? En hoe reageerde Nederland? Splinter Chabot leidt je mee het verhaal door en deelt wat hem hierin raakt in het heden en verleden.

Persoonlijke verhalen

Als bezoeker kun je op een aantal plekken de tijd nemen bij persoonlijke verhalen van mensen in de oorlog. Daarvoor staan in de tentoonstelling bijzondere stoelen ‘met de ziel van de maker’, gemaakt in de houtwerkplaats van zorginstelling Cordaan.

Een fragment uit de correspondentie van Klara van Aals, werkzaam bij de Joodse psychiatrische instelling het Apeldoornsche Bosch: “Lieve Aag, meiske schrik niet, maar vandaag gaan we foetsie. Waarheen weten we niet. Het is een en al chaos. Aag, denk je eens even in: vijftienhonderd mensen worden zomaar weggehaald en je weet niet wat er met je gaat gebeuren. Aagie, alles moet ik achterlaten, alleen het hoogstnoodzakelijke kan ik meenemen. Wat zal er van ons worden?” Klara stierf op 5 februari 1943 in Auschwitz.

Afbeelding: Museum van de Geest.

Stichting Vergeten Slachtoffers

In opdracht van Stichting Vergeten Slachtoffers is het NIOD, Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, op 14 maart 2019 gestart met het onderzoek naar instellingen voor psychiatrische patiënten en mensen met een verstandelijke beperking in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Het Museum van de Geest is door de Stichting Vergeten Slachtoffers benaderd met de vraag om aandacht te besteden aan deze periode uit de geschiedenis in de vorm van een tentoonstelling.

Een ontwerp van licht naar donker

De tentoonstelling is ontworpen door Perspekt Studio’s uit Haarlem. Ontwerper Marièlle Beek: “Who cares? is een belangrijke toevoeging aan het verhaal over de Tweede Wereldoorlog. Als je je de oorlog voorstelt, is licht en donker een invoelbare metafoor die je voorstellingsvermogen prikkelt. Vanuit eerdere projecten over oorlog, zoals Nationaal Monument Kamp Vught, hebben we onze ervaring meegenomen in de opzet en vormgeving van deze bijzondere tentoonstelling over mensen waar te weinig aandacht voor was”.

Bezoekersinformatie

Adres: Museum van de Geest, locatie Amsterdam
H’ART Museum
Amstel 51
1018 DR Amsterdam
* Let op! De tentoonstelling is te zien in de Amsterdamse vestiging van het museum; niet in Haarlem.
Openingstijden: ma-di gesloten, wo-zo: 11:00-17:00
Toegang en prijzen: kijk op de website van het museum.

Bron en omslagbeeld: Museum van de Geest