2 min

Amsterdams Stadsjournaal

Het Amsterdams Stadsjournaal (ASJ) is een filmcollectief dat actief was tussen 1974 en 1984. Hun 36 activistische films reflecteren op maatschappelijke misstanden en sociale ongelijkheid. Ze werden niet gemaakt om te amuseren, maar om het publiek te informeren, te motiveren en politiek bewust te maken. Het collectief van filmmakers produceerde vanaf 1974 korte documentaires uit waar maatschappelijke problemen en misstanden werden aangekaart. Woningnood, de positie van de gastarbeider, Surinamers in Nederland, de macht van het grootkapitaal, omstandigheden op de werkplek, militaire dienstplicht, stadsrenovatie en de kraakbeweging. De films zijn vijftig jaar oud, maar vaak nog verrassend actueel.

Amsterdams Stadsjournaal. Foto: Stadsarchief Amsterdam.

Randprogramma

Naast de tentoonstelling in Stadsarchief zijn er gedurende de tentoonstellingsperiode vertoningen van de films in de Stadsarchief filmzaal. In Eye is op 15 oktober een Amsterdams Stadsjournaal avond met inleiding door Eye curator Rommy Albers en interview met Annette Apon en Barbara den Uyl. Op 26 november organiseert AVA_Net bij Beeld & Geluid in samenwerking met Eye Filmmuseum een kennisbijeenkomst over filmcollectieven. Ook komt er in 2026 een boek uit over de geschiedenis van het Amsterdams Stadsjournaal, gemaakt door Eye curator Rommy Albers en filmcriticus André Waardenburg, in samenwerking met Bert Dingerink. Op Eye Film Player, de streamingdienst van Eye, zijn vanaf 11 oktober verschillende Stadsjournaals in zijn geheel gratis te bekijken, waaronder: Overloop=Sloop (Annette Apon, 1974), Politiewerk (Annette Apon en Barbara den Uyl, 1978), Fietsen (Annette Apon, 1979) en Chaos in de rechtstaat (NL, Barbara den Uyl, 1981).

Amsterdams Stadsjournaal. Foto: Stadsarchief Amsterdam.

Alternatief circuit en doelgroepfilms

Amsterdams Stadsjournaal maakte samen met andere linksgeoriënteerde filmcollectieven deel uit van een alternatief circuit waarin films buiten reguliere bioscopen werden vertoond. Daarbij richtten ze zich meer en meer op specifieke doelgroepen: arbeiders, scholieren, werklozen, arbeidsmigranten en Surinamers in Nederland. Samen met vertegenwoordigers van deze doelgroepen analyseerde het Amsterdams Stadsjournaal een specifiek maatschappelijk probleem, waarover vervolgens een film werd gemaakt met de bedoeling de beoogde doelgroep te stimuleren in actie te komen. Daarbij was de begeleiding van de vertoningen even belangrijk als de films zelf: een inleiding en discussie achteraf waren een integraal onderdeel van de kijkervaring.

Meer informatie over de tentoonstelling en programma op www.stadsarchief.nl en www.eyefilm.nl

Op de Eye Film Player zijn Amsterdams Stadsjournaals gratis te zien via player.eyefilm.nl/amsterdams-stadsjournaal

Bron: Stadsarchief Amsterdam