3 min

Pauluskerk

Vlakbij de drukke Keizer Karelweg in Amstelveen staat aan de Wolfert van Bosselenweg de Pauluskerk met een klein plantsoen ervoor. In de Tweede Wereldoorlog moest deze kerk de karakteristieke torenspits missen. De Duitsers vreesden namelijk dat de toren een baken zou zijn voor Engelse en Amerikaanse bommenwerpers. Die angst was begrijpelijk, want de buurt rond de kerk was vergeven van Duitse troepen. Veel hoge Duitse officieren hadden er woningen gevorderd. De oorspronkelijke bewoners hadden elders onderdak moeten zoeken.

Plantsoen bij Pauluskerk.

De Wolfert van Borsselenweg in Amstelveen. Links de Pauluskerk waarvan de torenspits van de Duitse bezetters moest worden gesloopt. Rechts in de groene wand van struiken ligt de kleine bunker.

Plantsoen bij Pauluskerk.

Telefooncentrale

Tegen het talud van een dijkje ten noorden van de Pauluskerk hadden de Duitsers twee bescheiden bunkers laten bouwen. Enkele bomen waren daartoe tegen de vlakte gegaan. Een van de bunkers heeft vermoedelijk gediend als telefooncentrale voor het divisiehoofdkwartier. In Amstelveen gaat ook wel het verhaal dat de bunkers de slaapplaats waren voor de manschappen van een meteostation. Die moesten met behulp van luchtballonnen weergegevens verzamelen voor de Duitse militairen op luchthaven Schiphol.

Duitse generaal

In elk geval konden de bezetters bij geallieerde bombardementen een toevlucht zoeken in de bunkers. Zoals eind oktober 1941 toen bij een luchtaanval een groot aantal woningen beschadigd raakte en een dubbele villa instortte. Er vielen daarbij slachtoffers maar de bunkers bleven ongedeerd. Het gerucht gonsde door het dorp dat de bommen bestemd waren voor generaal Christiansen, bevelhebber van de Wehrmacht. Deze hoge militair zou toen namelijk in Amstelveen zijn geweest.

Raketaanval

Na het platgooien van Schiphol door de geallieerden, eind 1943, had de Luftwaffe hier weinig meer te zoeken en de Duitse luchtmachtofficieren vertrokken uit Amstelveen. Nu werd de woonbuurt rond de Pauluskerk aangewezen als plek waar Duitse officieren konden bijkomen van de strijd aan het front. Deze Duitsers namen allerlei vriendinnen mee en gezien de omvang van het gezelschap kregen heel wat Amstelveners te horen dat zij hun woning in deze buurt moesten verlaten. Het betrof huizen aan onder andere de Amsterdamseweg, Dijkgravenlaan, Charlotte van Montpensierlaan en Keizer Karelweg. In februari 1945 werd dit buurtje getroffen door een raketaanval van Hawker Typhoon jachtbommenwerpers. De ravage was groot. En ook nu vielen er doden en veel gewonden. Daar waren echter geen Duitsers bij en evenmin hun vriendinnen.

Ingang van de bunker.

Weggemoffeld in het groen ligt de kleine bunker in de Amstelveense woonwijk Elsrijk. De groene deur bij het muurtje vormde de entree tot de bunker uit de Tweede Wereldoorlog.

Ingang van de bunker.

Plantsoenendienst

Van de beide kleine bunkers aan het plantsoen tegenover de Pauluskerk is er een in 1949 gesloopt. De andere (ongeveer 10 bij 5 meter groot) diende jarenlang als opslagruimte voor de plantsoenendienst. Bij slecht weer konden de tuinlieden er schuilen. Van plannen om ook deze bunker op te blazen is afgezien met het oog op mogelijke beschadiging van de dijk bij de ringsloot; voor je het weet stroomt dan het water van de ringsloot de woonbuurt in. Last van de bunker heeft vrijwel niemand, want wie weet dat hier aan de voet van de dijk een restant uit de Tweede Wereldoorlog verscholen ligt?

Auteur: Jan Maarten Pekelharing.Meer informatie over de Tweede Wereldoorlog is te vinden in het Verzetsmuseum in Amsterdam.

Publicatiedatum: 29/03/2011