3 min

De echo van een massamoord

Aanleiding voor Pala is 8 mei 1621. Jan Pieterszoon Coen geeft opdracht tot de executie van 44 dorpshoofden op het eiland Banda Neira. Dit eindigt in een massaslachting en de ontvolking van de Banda-eilanden. Doel van deze VOC-expeditie: veiligstellen van het handelsmonopolie op nootmuskaat. Hoe ver reikt de echo van zo’n historische gebeurtenis? Ver, zo blijkt in het geval van de genocide op Banda. Nog altijd, 400 jaar na dato, houden de gruwelijke en ontwrichtende gebeurtenissen op de nootmuskaat-eilanden de ‘hearts and minds’ van mensen bezig; op Banda, in Indonesië en Nederland. Ze roepen niet alleen belangstelling en interesse, maar ook emotie op. Misschien vandaag de dag wel meer dan ooit tevoren.

Jan Pieterszoon Coen. Beeld: Westfries Museum

Vanuit meerdere perspectieven

Ad Geerdink, directeur van het Westfries Museum: “Het verbaast me telkens weer op hoeveel verschillende manieren je naar eenzelfde gebeurtenis kunt kijken. Wat onze koloniale geschiedenis betreft, is onze blik lang nogal eenzijdig geweest. Terwijl je meer inzicht en begrip krijgt als je die geschiedenis vanuit meerdere perspectieven belicht: wanneer je óók het gezichtspunt van de mensen erbij betrekt die onderworpen werden aan dat koloniale systeem. Zo herkennen meer mensen zich in de weergave van het verleden. Als musea moeten we nieuwe vormen vinden voor het vertellen van nieuwe, inclusieve verhalen.”

Beeld: Westfries Museum

Nootmuskaat als rode draad

Pala – Nutmeg tales of Banda is zo’n nieuwe vorm: een caleidoscopische online presentatie over de Banda-eilanden, opgebouwd uit zes ‘zalen’ of hoofdthema’s met de muskaatnoot als rode draad. De thema’s worden uitgewerkt in vlogs, film, interviews, podcasts en longreads. In een speciale galerie is ruimte voor fotografie, een graphic novel en voor kunstenaars die reflecteren op de thema’s van Pala. De verhalen zijn minstens zo veelzijdig: van een bezoek aan de Hortus van Leiden waar conservator Rogier van Vugt zijn kennis over de muskaatboom met je deelt, tot de indrukwekkende bijdrage van schrijver/onderzoeker Reggie Baay over de slavernij in de Oost.

Beeld: Westfries Museum

Inbreng brede redactieraad

Hoorn heeft door de geschiedenis – en met name door Jan Pieterszoon Coen – een band met de Banda-eilanden. Het Westfries Museum vindt het belangrijk om het verhaal van de gebeurtenissen in 1621 te vertellen op een manier die past bij deze tijd. Een verhaal vanuit het perspectief van de Bandanezen zelf – met ruimte voor de echo van de gebeurtenissen binnen de Molukse gemeenschap in Nederland. Daarom is een beroep gedaan op deskundigen uit de academische wereld en de Molukse gemeenschap, zij vormen samen de redactieraad die de inhoud van Pala heeft samengesteld en gemaakt.

Beeld: Westfries Museum

Op zoek naar meer context?

Ben je op zoek naar meer context over de gebeurtenissen in 1621? Wil je meer weten over de geschiedenis en cultuur van Banda of over nootmuskaat? Neem een kijkje bij Pala. Van korte vlog tot verdiepende longread: er is voor elk wat wils. Het project is een groeiende expositie die het komend jaar nog extra verrijkt zal worden met meer verhalen. In eerste instantie wordt Pala in het Nederlands aangeboden, maar vanaf de zomer zal deze expositie tweetalig zijn (Ned-Eng) zodat een zo groot mogelijk publiek – nationaal en internationaal – er kennis van kan nemen. Nu hier te zien: www.pala.wfm.nl.

Bron: Westfries Museum

Publicatiedatum: 11/05/2021