Op 17 mei 1773 werd de eerste steen gelegd voor de nieuwe Stadsschouwburg aan het Leidseplein. Veel stenen zouden er verder niet aan te pas komen, want afgezien van de voetmuur werd de rest van de schouwburg uit financiële overwegingen uit hout opgetrokken. De muren werden geïsoleerd met zaagsel. In de volksmond kreeg het gebouw al gauw de bijnaam ‘de Houten Kast’. Omdat men ook wel inzag dat dit nogal wat brandgevaar opleverde, werd de schouwburg tussen 1872 en 1874 voorzien van een stenen ommanteling. De stenen ommanteling bleek niet zaligmakend. In nacht van woensdag 19 op donderdag 20 februari 1890 werd alarm geslagen: de schouwburg stond in brand. De boosdoener was waarschijnlijk vuurwerk, dat de avond ervoor ter gelegenheid van de verjaardag van koning Willem III was afgestoken. Alle kostuums en decors waren in vlammen opgegaan, de kat van de portier was verschroeid teruggevonden. Na die noodlottige brand verrees de Stadsschouwburg zoals we die tegenwoordig kennen aan het Leidseplein.