1 min

De kantoorvilla’s met de bijnaam Peper en Zout zijn tussen 1976 en 1980 gebouwd naar ontwerp van architect Frans van Gool. Vanwege de stedenbouwkundige en architectonische waarden, en in het kader van meer aandacht voor Post ’65-architectuur in een tijd waarin de economische levensduur van commerciële gebouwen vaak kort is, vroeg Heemschut Amsterdam op 19 april 2021 de monumentstatus aan.

Peper en Zout kantoorvilla’s aan de Weteringschans in Amsterdam. Via Monumentaal.

Nut en noodzaak monumentenstatus

Eigenaren zien volgens de erfgoedvereniging niet altijd het nut en de noodzaak van de monumentstatus en vrezen soms in exploitatie, beheer en onderhoud gehinderd te worden. In dit geval betoogde de eigenaar onder meer dat het beoogde doel ook bereikt had kunnen worden met waardering van de gebouwen tot zogenoemde orde 2-panden.

Amsterdam kent een ordewaardering van de bebouwing, die vooral bedoeld is als handvat voor de Commissie Omgevingskwaliteit. Orde 1 zijn monumenten, orde 2 zijn panden waarvan de buitenzijde, althans voor zover zichtbaar vanaf de openbare weg, niet gewijzigd mag worden, orde 3 en basisorde mogen wel gewijzigd en gesloopt worden.

Waarde rechtszaak

De gemeente Amsterdam heeft bij de rechtbank duidelijk gemaakt waarom een orde 2-status als bescherming naar haar inzicht onvoldoende is voor complexen als deze. Orde 2 beschermt enkel de straatgevel en laat het interieur zoals hier de kernen met trappenhuizen, de vrij-indeelbare plattegronden en de constructie onbeschermd. Daarbij komt volgens Heemschut dat ook eventuele gevelreiniging van monumentale panden niet en bij orde 2 wel vergunningsvrij is.

Deze afbakening tussen orde 1 en orde 2, en bescherming van monumentale waarden versus een handvat voor welstandsbeleid, is door de Raad van State in hoger beroep als terecht beoordeeld. Daarmee zijn de twee panden nu definitief gemeentelijke monument.

Bron: Monumentaal

Publicatiedatum: 14/11/2025