2 min

Historie bescherming

Villa De Bijenschans, in 1917 ontworpen door architect A.H. Wegerif, was ooit provinciaal monument. Ook de bijbehorende Engelse landschapstuin, naar een ontwerp van D.F. Tersteeg, was onder deze status beschermd. Bij afstoting van de provinciale monumenten is De Bijenschans echter niet omgezet naar een gemeentelijk- of rijksmonument. Zo werd één van de bijzonderste villa’s in het Gooi vogelvrij.

In september 2022 gaven de huidige eigenaren aan te willen slopen. Na alarmerende meldingen van omwonenden, deed Heemschut een aanvraag om De Bijenschans aan te wijzen als rijksmonument. CG, Albertus Perk en de NTS op hun beurt deden een aanvraag voor gemeentelijk monument.

Onbewoonbaar en niet duurzaam?

In september 2024 kwam het bericht dat de gemeente Hilversum De Bijenschans niet wenste te beschermen. Ondanks dat zij de monumentale waarde erkende, zou een monumentale status de eigenaren onevenredig benadelen. Het particuliere belang leek voorrang te krijgen. Tegen dit besluit gingen de erfgoedorganisaties in bezwaar.

Na een hoorzitting in januari 2025 adviseerde de bezwarencommissie het college van burgemeester en wethouders om meer onderzoek te laten doen. De eigenaren hadden aangevoerd dat De Bijenschans onbewoonbaar was en dat verduurzaming te duur zou zijn. Aanwijzing als monument zou bovendien leiden tot waardedaling van het huis, meenden de eigenaren. Argumenten waar Heemschut aan twijfelde. “Het huis”, aldus de erfgoedvereniging “was immers rond 2010 gerenoveerd en tot de verkoop aan de nieuwe eigenaren altijd bewoond”.

Villa De Bijenschans in Hilversum. Foto: Gijs Vorstman, Heemschut Commissie Noord-Holland.

Nieuwe onderzoeken

De gemeente Hilversum liet naar aanleiding van het advies van de bezwarencommissie een nieuwe taxatie opstellen én onderzoek doen naar de mogelijkheden voor verduurzaming van De Bijenschans. Die studies lieten een heel ander beeld zien: zo blijken er nog voldoende mogelijkheden tot verduurzaming en aanpassingen aan de bouwkundige schil (voorzetbeglazing, voorzetwanden) en met compartimentering is het energieverbruik terug te dringen. De rapporten geven zelfs aan dat sommige verduurzamingsingrepen een herstel van monumentale waarde zijn. “Verduurzaming kán dus en is wenselijk vanuit erfgoedperspectief”.

Uit het jongste taxatierapport blijkt daarnaast niet dat sprake is van waardedaling bij monumentenstatus. Verder zijn de kosten voor verduurzaming vele malen lager dan aanvankelijk gedacht. Van onbewoonbaarheid is volgens de rapportage geen sprake.

In beroep

Erfgoedvereniging Heemschut zegt blij en opgelucht te zijn dat B en W van Hilversum hebben gehandeld naar de adviezen en conclusies van de rapporten. De eigenaren echter hebben laten weten in beroep te gaan tegen het besluit van de gemeente.

Bron: Monumentaal

Publicatiedatum: 26/09/2025