Wat weinig mensen weten is dat er een duidelijk voorval is geweest dat tot de oprichting van Heemschut leidde. De bouw van een hoekhuisje aan het Noordeinde 36 te Monnickendam zorgde voor zoveel ophef, dat op de terugweg in de trein bij architect A.W. Weissman het idee ontstond voor Heemschut. Een vereniging die zich zou gaan bezighouden met de bescherming van oude gebouwen en de schoonheid van Nederland. Ook helemaal volgens de tijdsgeest. Enkele jaren daarvoor was de vereniging Natuurmonumenten opgericht, ook vanuit de zorgen van het veranderende Nederland.

‘In het schoone stadje Monnickendam verscheen in de plaats van een goed en stemming huisje dit wangedrocht. vervaardigd naar het onwerp van den gemeente-opzichter. Dit geval was de druppel die den emmer deed overloopen en den architect A.W. Weissman, die door zijn boek Noord-Hollandsche Oudheden, de Waterlandsche stadjes lief gekregen had, er toe bracht den Bond Heemschut op te richten.’

Dat alles relatief is, en dat ook Heemschut met de tijd is meegegaan, blijkt uit het feit dat als dit hoekhuis nu afgebroken zou worden, Heemschut waarschijnlijk bezwaar tegen dat plan zou maken. Juist vanwege de schoonheid van het pandje.

Tekst en foto: Erfgoedvereniging Heemschut