Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

We hebben
gevonden

Purmerend saai? Stad toont creatief verleden

Waaraan denk je bij Purmerend? ‘Eentonige buurten.’ ‘Saai uit de kluiten gegroeid dorp.’ Zo luiden de reacties gewoonlijk. Saai? Stap het Purmerends Museum binnen en kijk welk prachtig sieraardewerk hier is gemaakt. Hier groeiden creatieve architecten op. Trek die denkbeeldige grauwsluier over de stad weg en je ziet zowaar een kasteel.

>

Het belang van de Historische Markt in Purmerend

Om het jaar wordt de Historische Markt door de Vereniging Historisch Purmerend georganiseerd. Door corona liet een nieuwe editie van de markt drie jaar op zich wachten, maar op zondag 22 januari was het weer zover. Aan de grote opkomst viel te merken dat de markt veel betekent voor de inwoners van Purmerend en de Beemster. Voorzitter Gerard Schotsman en oud-voorzitter Tineke Abercrombie vertellen over het belang van de markt en de geschiedenis van de vereniging.

>

Purmerends Museum

Het Purmerends Museum bevindt zich in het oude stadhuis van de gemeente Purmerend. Het stadhuis is gebouwd in 1911 en werd ontworpen door de bekende architect Jan Stuyt. In het museum is voorts veel aandacht voor de graficus Jac. Jongert, een van de belangrijkste kunstenaars die Purmerend heeft voortgebracht.

>

Noordhollandsch kanaal – Alkmaar en Purmerend

In het kader van de tentoonstelling 200 jaar Noordhollandsch Kanaal schreef historicus Maarten Hell voor ons een aantal verhalen over de geschiedenis van dit bijzondere kanaal. Dit derde verhaal gaat over de consequentie van het aanleggen van het kanaal voor de stad Alkmaar.

>

De oude verdedigingsbolwerken van Purmerend

De Tachtigjarige Oorlog, ook wel De Opstand genoemd, was een langdurig verzet van de Oranjegezinden tegen de Spaanse overheersing. Dit verzet uitte zich in de uit de geschiedenisboeken bekende ‘Inname van Den Briel’, ‘Het beleg van Alkmaar’ en het ‘Ontzet van Leiden’. De Tachtigjarige Oorlog duurde van 1568 tot 1648. Dat deze rumoerige tijd ook niet zonder slag of stoot aan Purmerend voorbijging blijkt uit het enige in Purmerend overgebleven bolwerk bij het Nassauplantsoen.

>

Mart Stam: het Nieuwe Bouwen in Purmerend

Oorspronkelijk werden er kazen gewogen in het neorenaissance pand aan de Kaasmarkt. Op de bovenverdieping was vanaf 1884 de Stadsteekenschool gevestigd. Een natuursteen inscriptie in de rechterzijgevel boven de voormalige deuropening herinnert nog aan de ‘teekenschool’. Tot de sluiting in 1957 heeft de Stadsteekenschool een belangrijke functie gehad in Purmerend. Op deze school werden bekwame kunstenaars en ontwerpers opgeleid die later (inter)nationale naam zouden maken. Een van hen was de architect Mart Stam, die hier zijn opleiding begon als meubelmaker.

>

Purmerender Veemarkt

Purmerend was tot de jaren tachtig van de twintigste eeuw een bruisende ‘Marktstad’. De wekelijkse vee- en warenmarkt op dinsdag was allesoverheersend. Aan de Purmerender openlucht veemarkt kwam op 21 februari 2001 abrupt een einde, vanwege een uitbraak van mond- en klauwzeer. Op 10 oktober 2008 kwam de handel in schapen, koeien en nuchtere kalveren weer op gang.

>

De trekvaart tussen Amsterdam-Purmerend en Hoorn

Het huidige Tramplein in Purmerend functioneerde tot diep in de negentiende eeuw als opstapplaats voor de trekschuit naar Amsterdam of Hoorn. Omstreeks 1660 namen de besturen van de Staten van Holland en West Friesland, en de steden Amsterdam, Purmerend, Hoorn, Edam en Monnickendam het besluit tot aanleg van een stelsel van wegen en vaarten om het verkeer tussen deze vijf steden te bevorderen. Minder afhankelijk van de weersomstandigheden en een stuk comfortabeler dan paard en wagen zou de trekschuit gedurende lange tijd het belangrijkste vervoermiddel zijn voor wie in Waterland op reis wilde.

>

Verenigingsgebouw Vooruit in Purmerend

In 1869 werd door een aantal welgestelde Purmerenders de Werkmansvereniging Vooruit opgericht. De vereniging hield zich bezig met de ‘zorg’ voor de arbeiders in Purmerend. De afdeling ‘Woningbouw’ nam ook als eerste het initiatief om buiten de grachtengordel van Purmerend arbeiderswoningen te gaan bouwen. Om aan geld te komen verkocht de vereniging in 1906 grond aan particuliere aannemers. Met het geld kon een verenigingsgebouw worden gebouwd aan het eind van de Vooruitstraat. De zoon van voorzitter H.C. Oud, architect J.J.P. Oud (1890-1963), ontwierp een verenigingsgebouw met vier arbeiderswoningen.

>

Haarlemse bierbrouwers aan Purmerendse Bierkade

De Purmerendse Bierkade was de plek van de bierstekerijen. De naam biersteken is afkomstig van het steken van de vaten bier door een luik aan de voorgevel van cafés. Alle panden aan de Bierkade waren eens in bezit van Haarlemse bierbrouwers, die hevig concurreerden met de Purmerendse brouwers. Diverse panden aan de kade zijn thans monument en de gevelwand is een beeldbepalend onderdeel van de historische binnenstad van Purmerend.

>

De Koemarkt in Purmerend

In 1484 verleende heer Jan van Egmond het marktprivilege aan het toen nog bescheiden stadje Purmerend. Vanaf dat jaar konden in Purmerend twee jaarmarkten en een weekmarkt gehouden worden. Nadat in 1573 het Ursulinenklooster tijdens de Reformatie verwoest was, werd op deze kaalgeslagen plek, toen Cloosterwerff genoemd, de beestenmarkt gehouden. Toen men in het begin van de zeventiende eeuw de meren rondom Purmerend drooglegde en de visserij minder belangrijk werd voor de stad, groeide de handel in vee en landbouwproducten uit tot de belangrijkste economische pijler van de stad.

>

Fort benoorden Purmerend: munitie is ingeruild voor wijnflessen

Het tussen 1909 en 1912 gebouwde Fort benoorden Purmerend, onderdeel van het Noordfront, werd relatief laat aan de Stelling van Amsterdam toegevoegd. Dit maakte het fort bij oplevering state of the art, maar aan deze nieuwigheid kwam een vroeg einde door de snelle modernisering van de oorlogsvoering.

>