Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Leemkuil bij Blaricum is de mooiste van Europa

De leemkuil op de Tafelbergheide bij Blaricum behoort tot de mooiste van Europa. Het leem is in de voorlaatste ijstijd aangevoerd met het gletsjerijs en door de eeuwen heen afgegraven door de bewoners van het Gooi. Biologen uit binnen- en buitenland komen speciaal voor deze leemkuil naar het Gooi, om de bijzondere flora te bestuderen die hier groeit.

Het glooiende landschap van de Tafelberg- en Blaricummerheide is deels ontstaan door afgravingen. Op de heide zijn verschillende kuilen te vinden. Ze zijn ontstaan doordat bewoners van het Gooi er leem afgroeven als bouwmateriaal. Zo oefenden de Gooise boeren een grote invloed uit op de vorming van het landschap.

Leem is een soort geelachtige klei, waarmee de vloer, de wanden en het erf van de boerderij werden verhard. Later gebruikten aannemers het leem voor het verharden van fietspaden. De laatste jaren staat leem weer in de belangstelling vanwege haar sterk vochtregulerende eigenschappen. Met leemwanden in de badkamer raken de spiegels niet meer beslagen.

Leemkuil op de Tafelbergheide. Foto: Gouwenaar, via Wikimedia (publiek domein).

Zeldzame planten

Op de leemrestanten in en om de kuilen op de Tafelbergheide groeien zeldzame planten, die haast nergens anders in Nederland voorkomen. Zoals bijvoorbeeld het Echt Duizendguldenkruid, een kruid dat behoort tot de tot de gentiaanfamilie, waaraan de Romeinen al medicinale eigenschappen toeschreven. Het kruid zou goed helpen tegen de koorts, als mondspoelmiddel, bij een trage leverfunctie en bij problemen met de gal. De naam van het plantje hebben we ook aan de Romeinen te danken. Zij vonden de plant wel honderd goudstukken of duizend gulden waard.

Ook bijzonder is het Geelhartje, een giftige plant die alleen groeit op de overgang van vochtige naar droge grond. Nog zeldzamer is het Rozenkransje, dat voorkomt op de Rode Lijst van beschermde planten. De bloemetjes van de Rozenkrans vormen samen een krans, hier komt de naam van het plantje vandaan. Het Rozenkransje wordt verder nog gespot in de Noord-Hollandse duinen en in het Waddengebied. De grote vijanden van het rozenkransje zijn de konijnen. Het Goois Natuur Reservaat probeert daarom de konijnen zoveel te mogelijk weren, door ze te vangen en weer uit te zetten op andere plaatsen.

Het Rozenkransje.

Natuurlijk onderhoud

Om deze planten te beschermen tegen betreding en erosie zijn de leemkuilen afgerasterd. De afrastering moet ook verhinderen dat door konijnen, schapen en runderen de planten in de bloeifase en nog voor de zaadvorming worden afgevreten. Na de zaadzetting is het juist noodzakelijk dat de runderen en schapen er grazen, omdat de planten anders overwoekerd worden door struiken. De afrastering wordt in het voorjaar weer gesloten zodat de planten ongestoord kunnen groeien.

Het onderhoud van de 73 hectare grote Tafelbergheide met leemkuilen is in beheer van het Goois Natuur Reservaat. Op de Tafelbergheide ligt tevens het hoogste punt van het Gooi en naamgever van het natuurgebied: de Tafelberg, die al eeuwen in gebruik is als uitkijkpunt. Bezoekers kunnen hier wandelen, de Tafelberg beklimmen of even uitrusten bij café-restaurant De Eendracht. Honden zijn aangelijnd toegestaan.

Publicatiedatum: 27/10/2011

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.