2 min

Graaf Floris V

Rond 1285 werd het slot gebouwd in opdracht van Floris V,graaf van Holland, Zeeland en later ook Friesland. Hij regeerde als een vooruitstrevend vorst, vastbesloten om de macht van zijn graafschap te vergroten. Floris bouwde niet alleen het Muiderslot, bij de monding van de rivier de Vecht en aan de vroegere Zuiderzee, maar ook vijf dwangburchten in West-Friesland bij Medemblik, Alkmaar en Wijdenes. Bovendien was Floris de bouwheer van de statige en feestelijke Ridderzaal in Den Haag, nog altijd het hart van het Haagse Binnenhof.

Het Muiderslot.

‘Op staal gefundeerd’

Het Muiderslot heeft een bijna vierkante grondvorm van 32 x 35 meter met op de hoeken zware ronde torens. Op sommige plaatsen zijn de muren ruim anderhalve meter dik. Het slot is gebouwd op zand, aan de rivier de Vecht en aan de Zuiderzee, nu het IJmeer. Het kasteel is zoals ze vroeger wel zeiden ‘op staal gefundeerd’, want zand vormt een stabiele ondergrond. In het zand is de fundering aangebracht. Het slot is een waterburcht met omgrachting. Water was van oudsher het belangrijkste verdedigingsmiddel van het Muiderslot. Bij het slot hoorde ook een voorburcht, met een aantal huisjes van boeren en arbeiders die voor het kasteel werkten, in ruil voor bescherming. De voorburcht bevond zich pal voor het kasteel, op de plek waar nu de tuinen zijn.

Ingang Muiderslot.

Floris V vermoord

Floris V werd in 1296 tijdens een valkenjacht ontvoerd door zijn eigen edelen en gevangen gezet op het Muiderslot. Hij werd uiteindelijk vermoord bij Muiderberg. Het Muiderslot werd daarna met zwaar geschut belegerd door het leger van de Utrechtse bisschop en grotendeels verwoest. Vanaf 1370 werd het weer op de oude fundering herbouwd, verhoogd en uitgebreid tot het kasteel dat er nu staat.

P.C. Hooft

Tijdens de vijftiende eeuw verplaatste men de verdedigingsfunctie van het Muiderslot naar buiten. De middeleeuwse omgrachting werd uitgebreid met eenvoudige vestingwerken in de monding van de rivier de Vecht. Vanaf de zestiende eeuw – tijdens de Tachtigjarige Oorlog – werden er ook gebastioneerde vestingwallen aangelegd rondom de Vesting Muiden en het slot. Opnieuw vanwege dreiging van Spaanse zijde werd in 1629 het waterdefensiesysteem van het Muiderslot opgenomen in de Utrechtse Waterlinie. Die liep van Muiden via de Vecht naar Vreeswijk. In die tijd was de beroemde dichter en schrijver P.C. Hooft de baljuw en drost van het Muiderslot. Hij had ook een militaire functie. In de Ridderzaal ontving de baljuw de leden van de Muiderkring.

Luchtfoto Muiderslot.

Hollandse Waterlinie

In 1672 onderging de vesting een volgende ingrijpende gedaanteverandering met de aanleg van de (oude) Hollandse Waterlinie, van Muiden via Woerden naar Gorinchem. In de negentiende eeuw werd deze linie opgevolgd door de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Later maakte de Vesting Muiden ook deel uit van de Stelling van Amsterdam.

Publicatiedatum: 30/06/2011