2 min

Vijf minuten

Deze watertoren is nog steeds in functie. Het hoogreservoir zorgt voor een constante druk in de leidingen en is een buffervoorraad water. De inhoud is genoeg om de stad Amsterdam van 5 minuten drinkwater te voorzien. De toren bestaat uit een aan de bovenzijde iets taps toelopende schacht van 25.25 meter hoog. Daarboven prijkt een uitkragend achthoekig, gedeelte, waarin zich het cilindervormige waterreservoir bevindt, ook van gewapend beton. De bovenkant van de toren is een afgeplat dak. Het hoogtereservoir heeft een diameter van 8.50 meter en kan vierhonderdzestigduizend liter water bevatten.

Heemstede, watertoren, 12 juni 2011. Beeld: Wikimedia Commons, vervaardiger Michielverbeek, CC BY-SA 3.0

De muurvlakken worden vier keer onderbroken door een horizontale geleding. Vlak onder de uitkraging en tussen de steunen waarop die rust, bevindt zich een reeks kleine, ronde vensters. In de mantel van het reservoir wordt de verticale geleding voortgezet. Aan de bovenzijde is de mantel horizontaal afgesloten door een lijst met een reeks kleine, vierkante vensters. In 1915 is aan de watertoren een pompgebouw toegevoegd. In 2006 kreeg de watertoren een grote onderhoudsbeurt en werd opnieuw grijs geschilderd.

Watertoren Heemstede in aanbouw, 1910. Noord-Hollands Archief / Beeldcollectie van de gemeente Haarlem, Inventarisnummer NL-HlmNHA_23503

Opvrolijken

In 1978 suggereerde gemeenteraadslid (later Parlementslid) Van Vlijmen om de wat grauwe betonnen toren op te vrolijken. Andere raadsleden zagen het geschilder niet zitten. En het raadslid dat voorstelde “gewoon niets aan doen en te zijner tijd de toren afbreken” kreeg helemaal geen steun. De toren was nu eenmaal gebouwd in een tijd met minder technische mogelijkheden.

De technische dienst rekende voor wat het opvrolijken zou kosten – duizenden liters verf, steigerbouw, onderhoud van de verflaag tot in lengte van dagen. Het verlossende woord sprak het adjunct van de technische dienst: “Ik vraag me af of die watertoren nou zo lelijk is. Bovendien: als je thuiskomt van vakantie en je ziet de watertoren dan weet je dat je weer in Heemstede bent!”

Heemstede, watertoren, 1996. Foto: Jos Fielmich (1949). Bouwjaar: 1910. Ontwerper: architect Jhr. A. Holmberg de Beckfelt. Vorm: achthoekige doorsnede. Materiaal: gewapend beton en baksteen. Hoogte toren: 41,35 m, met betonnen vlakbodemreservoir. Diameter reservoir: 8,5 m. Inhoud: 460 m3. In gebruik voor de drinkwatervoorziening (als buffervoorraad en voor constante druk in het waterleidingsysteem). Provinciaal monument sinds 1988. Noord-Hollands Archief / Collectie van glasnegatieven en foto’s van het Bedrijf Openbare Werken te Haarlem betreffende topografisch Haarlem, Inventarisnummer NL-HlmNHA_JosF19961114_201

Met dank aan: Historische Vereniging Heemstede-Bennebroek en Archief NV PWN.

Tekst: Anita Blijdorp | Schrijfwerk!

Bron:
[overdruk uit een lokale krant, n.b.], 29 maart 1979 De Heemsteder, 4 maart 2009 Henk van der Veen, Watertorens in Nederland, 3e herziene druk, 1994 , Rotterdam, Uitgeverij 010.

Omslagfoto

Publicatiedatum: 07/02/2012