Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

De verdwenen Heilig Bloedkapel in Zanegeest

De hosties die in 1421 in Zanegeest, een buurtschap bij Bergen, in een kelk aanspoelden tijdens de Sint-Elizabethsvloed, waren afkomstig uit de kerk van Petten. Nadat het zeewater waarmee de hosties waren doordrenkt in de parochiekerk van Bergen in een bloedachtige stof waren getransformeerd, werd dit als een wonder gekenmerkt en werd Bergen een bedevaartsoord.

Jaarlijkse omgang

Op de plek waar de kelk was gevonden werd een kapel gebouwd en vond jaarlijks op de zondag voor Pinksteren een omgang vanaf de dorpskerk van Bergen plaats. Deze kapel van het Heilig Bloed is in de 18e eeuw nagenoeg verdwenen. Een ooggetuige maakte in 1774 nog melding van muurresten en resten van de fundering. Maar de plek was nog wel het doel van de omgang. In het begin van de 19e eeuw is de verering uitgedoofd. Waarschijnlijk was er van de kapel ook niets meer over. Museum Het Sterkenhuis heeft enkele bakstenen en leien van de Heilig Bloedkapel in de collectie.

Afbeelding van de middeleeuwse processie van het H. Bloed, verloren gegaan schilderij van J.P. Horstock uit ca. 1814 dat aanvankelijk in de kerk hing en later in de raadszaal van het gemeentehuis. Overgenomen uit Van Reenen-Völter, De heerlijkheid Bergen (1948).

Schependeel Zanegeest

Het zeewater was in 1421 vanuit de Zijpe, een zeearm tussen Petten en Camperduin, via de Rekere tot hier doorgedrongen. Sinds 1825 volgt het Noord-Hollands Kanaal de loop van dit riviertje. Zanegeest was in de tijd van het wonder één van de vier schependelen (districten) van Bergen. Het ligt op een duidelijke verhoging in het landschap, de grond is zanderig en de erven worden door wallen gescheiden. Een geest is een zanderige verhoging in een voor het overige nat landschap.

(bron: o.a. Meertens Instituut / Frits David Zeiler)

Publicatiedatum: 28/05/2014

Aanvullingen

Vul deze informatie aan of geef een reactie.

Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Vereiste velden zijn gemarkeerd met *. Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.