Lodewijk Napoleon en het koninklijk museum in Enkhuizen
Meer dan 200 jaar geleden deed het gerucht de ronde dat Lodewijk Napoleon, de nieuwe koning van Holland, in Enkhuizen een goede locatie had gevonden voor zijn koninklijke verzameling.
>Napoleon in Noord-Holland
In oktober van 1811 is de Franse keizer Napoleon Bonaparte in Nederland. Hij verblijft in Amsterdam en onderneemt van hieruit diverse inspectietochten door Noord-Holland. De belangrijkste reden voor het bezoek van Napoleon aan zijn nieuwe, Hollandse grondgebied was de inspectie van de verdedigingswerken waarmee hij aartsvijand Engeland buiten de deur hoopte te houden. Daarom bezocht hij de kust en gaf opdracht voor versterkingen van forten en andere verdedigingswerken in onder andere Den Helder en op Texel. Naast de kustverdediging inspecteerde hij in Muiden en Naarden ook ‘de linie van Amsterdam’.
Tussen de inspectiereizen door was er tijd voor het nodige vertier. Het keizerlijk paar ging ’s avonds stappen in Felix Meritis en de Hollandse Schouwburg (nu Stadsschouwburg). Ook werden er uitstapjes gemaakt, bijvoorbeeld naar het Teylers Museum in Haarlem. Hier legde Napoleon vooral veel belangstelling aan de dag voor de reusachtige ‘elektriseermachine’. Met het bezoek aan het Teylers Museum op 24 oktober 1811 sloot Napoleon zijn tweeweekse verblijf in Noord-Holland af. Nog diezelfde dag vertrok hij naar Den Haag.
Verhalen
De mooiste meubels moesten naar het stadhuis
In september werden alle Noord-Hollandse steden die een bezoek van Napoleon konden verwachten, geïnformeerd over een mogelijke komst van de Keizer. Naast diverse standaardvoorwaarden waaraan een plaats moest voldoen, was er een bepaalde mate van vrijheid met welke eer men Napoleon zou ontvangen. Enkhuizen koos onder andere voor een rijkelijk gemeubileerd stadhuis.
>De mooiste ereboog voor Napoleon stond op de Koepoortsbrug
De mooiste ereboog van Napoleons rondreis stond misschien wel op de Koepoortsbrug in Enkhuizen. De maire (burgemeester) van Enkhuizen, de heer Van der Willigen, wilde de stad van haar allerbeste kant laten zien. Keizer Napoleon zou veel plaatsen aandoen en veel verschillende erebogen aanschouwen. Van der Willigen wilde iets bedenken waardoor Napoleon de stad niet zou vergeten: maar liefst acht feestelijk versierde erebogen moesten de keizer verwelkomen.
>De ijverige maire van Enkhuizen
In september werden alle Noord-Hollandse steden die een bezoek van Napoleon konden verwachten, geïnformeerd over een mogelijke komst van de Keizer. Naast diverse standaardvoorwaarden waaraan een plaats moest voldoen, was er een bepaalde mate van vrijheid met welke eer men Napoleon zou ontvangen. Enkhuizen koos voor een goed verzorgde erewacht; een Garde d’Honneur.
>Een misnoegde keizer in Veenhuizen
In de maand oktober 1811 reisde keizer Napoleon een maand lang door Nederland. Hij verbleef twee weken in Noord-Holland, en reisde helemaal tot aan Texel. Nederland maakte sinds 1810 deel uit van het Franse keizerrijk. Napoleons reis was een inspectie- en kennismakingsreis.
>Napoleon gebruikt een verversing in Aartswoud
In de maand oktober 1811 reisde keizer Napoleon een maand lang door Nederland. Hij verbleef twee weken in Noord-Holland, en reisde helemaal tot aan Texel. Nederland maakte sinds 1810 deel uit van het Franse keizerrijk. Napoleons reis was een inspectie- en kennismakingsreis.
>Napoleon maakt van Medemblik een oorlogshaven
In 1797 besloot de Nationale Vergadering om in Medemblik een Landswerf aan te leggen. Gekozen werd voor het terrein aan de Westerhaven dat al eerder voor scheepsbouw was gebruikt. In 1798 verrijst hier een groot magazijn, dat een jaar later door Britse troepen in brand werd gestoken. Snel werd tot herbouw overgegaan. Een jaar later, in 1800, stond het magazijn er weer in oorspronkelijke staat. Het diende als hoofdgebouw bij de tot dok verbouwde Westerhaven.
>Arsenicum op de pannenkoek
Er zijn niet veel mensen die kunnen zeggen dat de kok van keizer Napoleon in hun keuken aan het werk is geweest om voor de keizer een maaltijd te bereiden. De bewoners van het Waterschapshuis kunnen het wel zeggen.
>Napoleon in Amsterdam
Toen Napoleon in de herfst van 1811 Amsterdam bezocht, bood een groep vooraanstaande burgers onder leiding van de burgemeester hem de sleutels van de stad aan. Mattheus van Bree schilderde het tafereel. August Allebé maakte later een tekening naar dat schilderij.
>Huis Barnaart: parel uit de Franse tijd
Tijdens het verblijf van keizer Napoleon Bonaparte in Noord-Holland in oktober 1811 maakten ook de steden en dorpen in Kennemerland kennis met hun nieuwe heerser. Al was het maar kort, want Napoleon hield van opschieten. Meestal was hij in een flits voorbij. Zijn broer, koning Lodewijk Napoleon, deed het enkele jaren eerder kalmer aan. Hij logeerde enige tijd in het voorname Huis Barnaart in Haarlem, een fraai voorbeeld van de Empirestijl.
>Paviljoen Welgelegen ontvangt keizer en keizerin
Tijdens het verblijf van keizer Napoleon Bonaparte in Noord-Holland in oktober 1811 maakten ook de steden en dorpen in Kennemerland kennis met hun nieuwe heerser. Al was het maar kort, want Napoleon hield van opschieten. Meestal was hij in een flits voorbij.
>Willem François Boreel van Beeckestijn en de Huzaren van Boreel
Tijdens het verblijf van keizer Napoleon Bonaparte in Noord-Holland in oktober 1811 maakten ook de steden en dorpen in Kennemerland kennis met hun nieuwe heerser. Al was het maar kort, want Napoleon hield van opschieten.
>Keizerin beluistert orgelconcert in Haarlem
Tijdens het verblijf van keizer Napoleon Bonaparte in Noord-Holland in oktober 1811 maakten ook de steden en dorpen in Kennemerland kennis met hun nieuwe heerser. Al was het maar kort, want Napoleon hield van opschieten. Meestal was hij in een flits voorbij.
>Napoleon bezoekt Teylers Museum
Tijdens het verblijf van keizer Napoleon Bonaparte in Noord-Holland in oktober 1811 maakten ook de steden en dorpen in Kennemerland kennis met hun nieuwe heerser. Al was het maar kort, want Napoleon hield van opschieten. Meestal was hij in een flits voorbij.
>De Linie van Beverwijk: militair monument uit de Franse tijd
Tijdens het verblijf van keizer Napoleon Bonaparte in Noord-Holland in oktober 1811 maakten ook de steden en dorpen in Kennemerland kennis met hun nieuwe heerser. Al was het maar kort, want Napoleon hield van opschieten. Meestal was hij in een flits voorbij.
>Napoleon zat in Den Helder op een geleende stoel
Tussen 15 en 17 oktober 1811 verbleef keizer Napoleon Bonaparte in Den Helder. Hij bezocht de forten en andere verdedigingswerken, inspecteerde de vloot op het Marsdiep en hij bezocht de reparatiewerf het Nieuwe Werk. Beide nachten sliep Napoleon in het Landshuis … en zat daar op een geleende stoel.
>Verzet tegen de Fransen?
‘Gelijktijdig met de verdrukking, steeg de moed der verdrukten; die tegenstelling mag ons met regtmatige dankbaarheid vervullen: - in hetzelfde tijdstip, dat men den naam van Nederlander trachtte in vergetelheid te brengen, weêrklonk die naam, met onbevlekten roem, èn op den Oceaan, en op Europa’s bloedige slagvelden.’
>Verloren voorspoed
Keizersgracht Amsterdam, 20 september 1810. Douaniers doorzoeken het huis van de koopman Klahn op zoek naar smokkelwaar. Klahn is niet thuis, wel zijn hoogzwangere vrouw. De douaniers, nog onder invloed van voorgaande avond, vloeken en dwingen haar hen rond te leiden in het huis. Al snel gaat het gerucht over hun actie rond. Honderden Amsterdammers verzamelen zich aan de gracht.
>Scholing voor ‘een volk van metselaars en timmerlieden’
Haarlem, 24 oktober 1811. Spanning en bedrijvigheid in Haarlem. De keizer is in aantocht. De burgemeester en andere belangrijke Haarlemmers bijten op hun nagels van de zenuwen. Dat geldt ook voor de leiding van het voornaamste reisdoel van Napoleon voor vandaag: het Teylers Museum.
>‘Het Gibraltar van het Noorden’
Amsterdam, 13 oktober 1811. Keizer Napoleon houdt een audiëntie in het Paleis op de Dam. Vandaag ontmoet de keizer Nederlandse militairen. Onder hen de oude Gerrit Jan Pijman, die tweemaal minister van Oorlog is geweest. Ook is daar Cornelis Krayenhoff, de laatste minister van Oorlog onder koning Lodewijk Napoleon.
>