Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Verdwenen Kastelen van West-Friesland herleven

Wat hebben verdwenen Middeleeuwse kastelen met ons dagelijks leven te maken? Meer dan je zou denken! Ondanks dat deze kastelen zijn verdwenen, toont nieuw onderzoek aan dat de geschiedenis van de West-Friese kastelen van Floris de Vijfde zich voortdurend ontwikkelt. En zelfs anders ligt, dan werd gedacht. Een zoektocht door de tijd in het West-Friese landschap, gepresenteerd door erfgoedspecialist Marius Bruijn.

> Book 1 min

2000 jaar geschiedenis in Haarlemmermeerpolder

Haarlemmermeer is ouder dan men denkt. Waar de polder nu ligt was 9000 jaar geleden een wadden- en kweldergebied. Vanaf 3000 voor Chr. werd de invloed van de zee minder en ontstond een kustgordel met strandwallen. Achter de kustgordel vond veengroei plaats waardoor het grootste deel van de tegenwoordige Haarlemmermeerpolder met zo’n vier meter veen werd bedekt. Dat er hier toen al mensen, Neanderthalers of voorlopers van de Homo Sapiens, woonden weten wij door de vondst van een bijl van vuursteen bij het vroegere eiland Abbenes. In Historisch Museum Haarlemmermeer in Hoofddorp is de tentoonstelling “2000 jaar geschiedenis in Haarlemmermeerpolder” te bezoeken.

>

Historische complottheorieën: het einde van de wereld

Tijdens de jaarwisseling in 1999 waren veel mensen bang voor de ‘millenniumbug’, die wereldwijd voor een crash van alle computersystemen zou zorgen. Duizend jaar eerder vreesde men nog veel grotere gevolgen van de millenniumwisseling. Middeleeuwse christenen dachten dat de Apocalyps nabij was. Velen reisden naar Jeruzalem, om het Laatste Oordeel af te wachten in de Heilige Stad.

>

Liudger (742-809): de oudste Nederlandse schrijver

De vroege geschiedenis van de Gooi- en Vechtstreek is grotendeels in nevelen gehuld, net als die van heel Holland trouwens. Pas met de komst van de Franken en het christendom aan het begin van de achtste eeuw doemen in die nevelen de eerste namen en gegevens op, ook over de gesproken taal. En al die gegevens zijn op een bepaalde manier allemaal te danken aan één man: Liudger (742-809), zoon van Thiadgrim en Liafburg en kleinzoon van onder meer Adelberga en Atto.

>

Wie verstaat er nog Oudnederlands?

Het Nederlands dat we nu spreken, is gevormd tijdens de middeleeuwen. In de Lage Landen werden eerst allerlei verschillende dialecten gesproken, maar vanaf het jaar 1000 raakte het Oudnederlands langzaam dominant. Vanaf dat moment komen we ook steeds meer geschreven bronnen tegen in deze voorloper van onze taal. Maar hoe zag het Oudnederlands er eigenlijk uit? En is het voor ons nog steeds te begrijpen?

>

Historische scheldwoorden: van platbroeck tot hennetaster

Stiekem doen we het allemaal.. Als je op een LEGO blokje staat, je teen stoot, tijdens een ruzie met die vervelende buurman of in de auto tegen andere weggebruikers. Schelden en vloeken behoor je als nette burger natuurlijk niet te doen, maar het lucht zo op! Engelse onderzoekers hebben zelfs aangetoond dat je pijn beter kan verdragen als je er tegelijkertijd op los tiert. Uit verschillende bronnen blijkt dat onze voorouders ook niet vies waren van sterk taalgebruik; veelgebruikte scheldwoorden uit de geschiedenis zijn echter vergeten. Tijd om een aantal van deze historische ‘pareltjes’ uit te lichten.

>

Duizend jaar oude fragmenten ontdekt in Regionaal Archief Alkmaar

Een bijzondere vondst in het Regionaal Archief in Alkmaar: in een aantal zeventiende-eeuwse boekbanden bleken stukjes perkament te zitten van een nog veel ouder boek, uit de elfde eeuw. De fragmenten zijn in één klap de oudste stukken van het archief. De ontdekking is mogelijk een sleutel tot de oplossing van een Europees mysterie. Fragmenten van hetzelfde handgeschreven boek – misschien zelfs een vorstelijk exemplaar – werden namelijk eerder gevonden in Engeland, Duitsland en Polen.

> Book 6 min

Ge­ma­len luis met pis? Kleu­ri­ge kle­ding uit de tui­nen van het Mui­der­slot

Drama! Op dit schilderij uit de collectie van het Muiderslot is de slotscène van Lucelle te zien – een toneelstuk geschreven door Gerbrand Adriaenszoon Bredero. Net zoals Romeo en Julia zijn de hoofdrolspelers Lucelle en Ascagnes ‘star-crossed lovers’. Naast de afgebeelde scène, valt de kleur van de kleding op. De rode broek, het goud-gele jak, de roze cape…

>

Bijzondere vondst in Hoorn blijkt zegelstempel uit dertiende eeuw

Bij de opgraving buiten Hoorn op de hoek van het Keern en de Provinciale Weg, waar tot voor kort de garage van Egel Banden stond, is onlangs een bijzonder voorwerp gevonden dat afkomstig is van een van de eerste bewoners van dit gebied. Dankzij deze vondst weten we de naam van een van die bewoners: Dedrig van Stavoren.

> Book 3 min

Een vliegende penis en andere topvondsten in binnenstad Alkmaar

Een middeleeuws insigne met daarop de afbeelding van een penis met vleugeltjes en een tegel met het wapen van de graven van Holland, het zijn maar twee van de voorwerpen die dit voorjaar in de Alkmaarse Boterstaat werden gevonden. Stadsarcheologen Nancy de Jong-Lambregts en Niels Tuinman vertellen er meer over.

>

Middeleeuwse Allerzielentocht door Monnickendam

Op Allerzielen trekt de Dood dansend door de straten van Monnickendam begeleid door doedelzakmuziek en het licht van fakkels. Achter zich aan een sliert mensen van wel heel diverse pluimage: een koning, een bedelaar, een paus, een gravin, een bakker, een non, een professor. Niemand ontkomt aan zijn sterfelijkheid. De Allerzielentocht is een ingetogen en indrukwekkend evenement. Bij huizen waar afgelopen jaar mensen zijn overleden wordt plechtig een minuut stilte gehouden. Na afloop wordt in de Doopsgezinde Vermaning na een overweging van dit alles het glas geheven: op het leven! En dan is er levenslustige muziek.

> Book 2 min

Middeleeuws kasteel teruggevonden in Weesp

Archeologisch onderzoek in een weiland langs de Vecht heeft onthuld dat in de tweede helft van de dertiende eeuw een kasteel genaamd ‘Huis ten Bosch’ in Weesp heeft gestaan.

> Book 1 min

eCodicesNL: gedigitaliseerde middeleeuwse manuscripten

Dankzij het project eCodicesNL is het vanaf nu mogelijk om door prachtige middeleeuwse handschriften heen te bladeren. Het doel van dit project is om een groot publiek toegang te bieden tot een volledige set digitale afbeeldingen en goede beschrijvingen. Het portaal zal de komende jaren verder worden uitgebouwd, maar er is nu al een ruime selectie handschriften te vinden uit de collecties van de drie partners van het project: Tresoar, Huis van het boek in Den Haag en de Athenaeumbibliotheek Deventer. Het project is uitgevoerd door het Huygens Instituut.

> Book 1 min

Graventapijt Themadag

Het Graventapijt van Kasteel Radboud is een uniek meerjarig project, waarbij op middeleeuwse wijze een wandkleed wordt gemaakt door vrijwilligers. Tijdens de Themadag vertellen zij meer over het project.

> Book 1 min

Middeleeuws Kampement bij Kasteel Radboud

Beleef de magie van vervlogen tijden! De Hanzecompagnie slaat 1e en 2e Pinksterdag zijn tenten weer op bij Kasteel Radboud in Medemblik. Ze vertellen je alles wat je wil weten over middeleeuwse ambachten, vechtkunst en levenswijze. Én ze laten het je zien!

> Book 1 min

Holland in het jaar 1000: middeleeuwse geschiedenis van de Lage Landen

De Vikingaanvallen en de kruistochten zijn beide historische perioden die tot de verbeelding spreken. De geringe aandacht voor de tussenliggende tiende en elfde eeuw ligt niet aan het ontbreken van opwindende gebeurtenissen, bewijst Kees Niewenhuijsen met het nieuwe boek ‘Holland in het jaar 1000’. De graven van Holland speelden mee in het telkens wisselende West-Europese krachtenveld.

> Book 1 min

De heidense oorsprong van onze feestdagen

Onze christelijke feestdagen mogen dan vanzelfsprekend lijken, hun oorsprong is eigenlijk ouder dan je denkt. Haast alle feesten en hun symbolen, van de vrolijke paashaas tot de gezellige kerstboom, zijn namelijk ontstaan uit heidense (offer)feesten. De kerk was er alleen érg goed in om deze bestaande feesten een christelijk tintje te geven.

>

Bier en baardmankruiken

Bier is al eeuwenlang een populaire volksdrank, die veel werd gebrouwen in Haarlem. In de zestiende en zeventiende eeuw werd bier het liefst gedronken uit een baardmankruik. Maar hoe werden deze kruiken gemaakt en wie moesten die baardmannen eigenlijk voorstellen?

>