Vanaf 16 april is in het Pomphuis de tentoonstelling ‘Bezetting en bevrijding in Heemstede en Bennebroek 1940-1945’ te zien. Deze expositie zou eigenlijk plaatsvinden in 2020 in het kader van 75 jaar vrijheid, maar is toen vanwege corona uitgesteld.
>
0 min
Dat de Tweede Wereldoorlog niet alleen een ding is van senioren, bewijst de 22-jarige Robin Gouwswaard uit Nieuw-Loosdrecht. Hij bezit al 5.000 voorwerpen over Hilversum en omgeving in de oorlog.
>“Lief Vrouwke van mij. Daar er een kans bestaat dat ze me gaan verslepen, wil ik je even een woordje schrijven, misschien gebeurt het niet, misschien wel – in ieder geval maak ik dit briefje klaar en probeer het ‘eruit’ te krijgen. We zullen ons geen zorgen voor de tijd maken, maar het is wel goed een en ander klaar te hebben. Hoe ik naar je verlang kan niemand beter weten dan jezelf”, schreef de gevangen genomen gevechtspiloot Carel Steensma op zijn laatste briefje voordat hij vanuit het Huis van Bewaring Weteringschans via Amersfoort naar Natzweiler (Frankrijk) getransporteerd werd.
> 2 min
‘Kruipend door nauwe gangen vol met zand duurt het niet lang voor je omgeven bent door absolute duisternis. Metersdiep onder de grond hoor je slechts de echo van je eigen ademhaling, de buitenwereld is stil. Het signaal van je telefoon is weggevallen. Je schijnt met een zaklamp in het duister, waar sinds de oorlog geen licht meer is geweest.’
>Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn duizenden panden van Joodse burgers door de bezetter onteigend en doorverkocht. Na de oorlog zagen de teruggekeerde eigenaren of hun nabestaanden zich bij de restitutie in een aantal steden met langdurige procedures en soms hoge kosten geconfronteerd. Ons beeld van deze bijna vergeten onteigeningen en het proces van rechtsherstel is onvolledig en kent aanzienlijke verschillen per gemeente. Daarom coördineert het Noord-Hollands Archief (NHA) voor de bij het archief aangesloten gemeenten het onderzoek naar de onteigening van Joods vastgoed dat door onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen wordt uitgevoerd.
> 2 min
Door de coronamaatregelen kon de tentoonstelling ‘De vele gezichten van Vrouwen in Verzet’ bij het Noord-Hollands Archief in november 2021 alleen stilletjes open, maar op 12 mei vindt de uitgestelde officiële opening dan toch plaats. Gedeputeerde van de provincie Noord-Holland Zita Pels en kleinkunstenaar Mylou Frencken zijn onder anderen te gast bij de opening voor met name de vele nabestaanden die een bijdrage hebben geleverd aan de totstandkoming van de tentoonstelling.
> 2 min
Stadsarchief Amsterdam besteedt aandacht aan veertien componisten die in de Tweede Wereldoorlog werden vervolgd of vermoord. ‘Die componisten krijgen we niet meer terug, maar hun muziek moet klinken,’ vindt samensteller Eleonore Pameijer.
>Op drie zondagen in mei 2022 laat het Amsterdamse Verzetsmuseum een historische tram door de stad rijden, die plekken aandoet die verbonden zijn met de geschiedenis van de bezetting, de Jodenvervolging en het verzet.
> 1 min
Al vroeg in de oorlog ontstaat in Naarden één van de eerste verzetsgroepen van Nederland. Onder leiding van Marinus Dubelaar stelen zij in de zomer van 1940 explosieven, wapens en munitie onder de neus van de Duitse bezetter uit een wapendepot in de vesting. Maar als er verraad in het spel komt, zijn de consequenties groot.
>Het Verzetsmuseum ruilt, na 23 jaar, de vaste tentoonstelling in voor een fonkelnieuwe. Voor de verbouwing en herinrichting zal het museum vanaf 23 mei de deuren sluiten. Eind oktober 2022 opent de nieuwe vaste tentoonstelling voor het publiek.
> 1 min
De nieuwe tentoonstelling Revolusi! In het Rijksmuseum heeft de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949) weer volop onder de aandacht gebracht. Het was een ongelijke strijd, waarbij vooral aan Indonesische zijde veel slachtoffers vielen. Niet voor niets heeft deze periode bij hen soms diepe wonden achtergelaten. Hoog tijd om eens te kijken naar wat er nu écht gebeurde in deze chaotische naoorlogse situatie.
>Je hoeft alleen maar te kijken naar een verkiezingsstrijd in Amerika of corrupte leiders in China en je begrijpt dat er middelen worden ingezet om de massa in het gareel te houden. Zelfs in ons kleine kikkerlandje is er ‘false news’ in omloop. Maar nog veel misleidender dan nepnieuws is propaganda. In de Tweede Wereldoorlog verspreidde de bezetter op grote schaal propaganda affiches door heel Nederland, om het volk te beïnvloeden. Één ding is zeker: neem niet alles aan wat je leest.
>Bij twee razzia’s, op 22 en 23 februari 1941, worden 400 willekeurige Joodse jongemannen in de toenmalige Amsterdamse Jodenbuurt opgepakt. Het vormt de directe aanleiding tot de Februaristaking, die een paar dagen later uitbreekt.
>Het Verzetsmuseum organiseert in nauwe samenwerking met stichting Kubes en stichting Oren en Ogen tekort speciale tours voor zienden om te ervaren hoe het is om met een visuele beperking een museum te bezoeken. Met een speciale simulatiebril op en een taststok in de hand, worden de bezoekers door een ervaringsdeskundige en een museumdocent in een uur door de tentoonstelling geleid.
> 1 min
Trijntje (Truus) van Keulen groeit op in de Jordaan. De overvolle arbeidersbuurt is een links bolwerk waar de communisten veel aanhangers hebben. Dit geldt ook voor de familie van Truus, die sterk antifascistisch is. Omdat de communisten ideologisch gezien de grote vijand zijn van de fascisten, vormen ze een gemakkelijk doelwit voor de nazi’s als Nederland in mei 1940 wordt bezet. Veel communisten gaan vrijwel meteen in het verzet.
>Tijdens WOII kwamen duizenden mensen in verzet, onder wie ook veel vrouwen. Maar tot op heden is voor hun rol hierin weinig aandacht geweest. Met de nieuwe tentoonstelling ‘De vele gezichten van Vrouwen in Verzet’ van het Noord-Hollands Archief komt hier verandering in. Zij krijgen een naam en een gezicht. Vanaf 29 november 2021 kan iedereen hun verhalen ontdekken in de Janskerk, het publiekscentrum van het Noord-Hollands Archief, en online.
> 2 min
De Waddeneilanden zijn populaire vakantiebestemmingen. Vlieland is favoriet bij rustzoekers én feestgangers. Het eiland wordt vanwege zijn hippe sfeer wel het Nederlandse Ibiza genoemd. Tot 1942 hoorde ‘Vliebiza’, samen met Terschelling, bij Noord-Holland. Hoe zit dat? En wat heeft de scheiding te maken met de plannen van de nazi’s?
>Recent is bij uitgeverij Noordboek een nieuw boek van Aletta Stevens verschenen: ‘Ontsnapping naar Bath – De gedenkwaardige reis van een Joodse vluchteling’.
> 1 min
Op de Noorderbegraafplaats in Hilversum liggen zestien Britse militairen van de Polar Bear Divisie begraven, die in 1945 omgekomen zijn tijdens de ontwapening van Duitse troepen bij Paleis Soestdijk. Het Faces to Graves project wil in contact komen met nabestaanden van de soldaten.
> 2 min
Nederland werd tussen 1940 en 1945 volgeplakt met overheidsaffiches. De bezettingsmacht maakte zijn bedoelingen duidelijk met een niet aflatende stroom aanwijzingen, verordeningen en bekendmakingen. Tussen de regels kon de bevolking lezen hoe de oorlog verliep. In 1940 was er meestal nog sprake van zachte drang, maar gedurende de tweede oorlogshelft nam het aantal genadeloze bevelen snel toe. Honderden opeenvolgende nazistische muurbiljetten koppelden een mengeling van ge- en verboden aan straffen voor overtreders. Hoe ernstiger de tekst en zwaarder de sancties, hoe moeilijker het regime standhield.
> 1 min
