Oneindig Noord-HollandBeleef de geschiedenis van jouw provincie
NL | EN

Stuk van de maand: Bloemen van anderhalve eeuw oud

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een boekje met notities over de zeereizen van een negentiende-eeuwse kapitein, met daarin ook gedroogde bloemen en bladeren.

> Book 3 min

Fotograaf Jeroen Toirkens maakte roadtrip door Noord-Holland

In ons land is water vriend en vijand. Door de klimaatverandering is dit onderwerp actueler dan ooit. Daarom stond de documentaire foto-opdracht, die het Noord-Hollands Archief jaarlijks verstrekt voor de collectie Provinciale Atlas Noord-Holland, in 2023 in het teken van ‘Leven met water’. De bekende fotograaf Jeroen Toirkens maakte een roadtrip langs de drie zeeën van Noord-Holland: de Noordzee, de Waddenzee en het IJsselmeer. Het resultaat is te zien in de tentoonstelling Leven met water van 7 maart t/m 9 juni in fotogalerie De Gang in Haarlem.

> Book 2 min

Stuk van de maand: brandspuitpenningen

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een grote verzameling zogeheten brandspuitpenningen. In het archief van de Alkmaarse brandweer wordt een map bewaard met daarin meer dan 130 penningen. Het zijn metalen ‘muntjes’ in allerlei soorten en maten met daarop een nummer, tekst en soms ook een afbeelding. Met zulke penningen – brandspuitpenningen genoemd – kregen brandweermannen toegang tot een plek waar brand was én konden ze bewijzen dat ze waren komen opdagen om te blussen. Brandspuitpenningen waren vanaf de late zeventiende eeuw tot in de twintigste eeuw in gebruik.

> Book 3 min

Jan Janszoon, piraat van de wereld

Vanaf 9 februari wordt de vierdelige serie Jan Janszoon, piraat van de wereld uitgezonden door de NTR. Stadsarchief Amsterdam neemt deel aan de vierde aflevering, te zien op 1 maart.

> Book 1 min

Ruim 10.000 foto’s van fotojournalist Kees Blokker staan online

Op 30 januari was het precies een jaar geleden dat fotojournalist Kees Blokker (1960-2023) overleed. Blokker was freelance persfotograaf en bracht 35 jaar lang het wel en wee van de IJmond in beeld. Hij werkte o.a. voor het Dagblad Kennemerland, het Haarlems Dagblad en nieuwsblad De Kennemer en was decennialang ooggetuige van grote en kleine gebeurtenissen in de regio. Op 19 oktober 2021 schonk Blokker zijn uitgebreide collectie negatieven en digitale foto’s aan het Noord-Hollands Archief. Sinds afgelopen vrijdag staan meer dan 10.000 foto’s uit de collectie online.

> Book 1 min

Stuk van de maand: Brief van Descartes

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een brief uit 1647 van de bekende Franse filosoof Descartes, die toen in Egmond-Binnen woonde.

> Book 5 min

Duizend jaar oude fragmenten ontdekt in Regionaal Archief Alkmaar

Een bijzondere vondst in het Regionaal Archief in Alkmaar: in een aantal zeventiende-eeuwse boekbanden bleken stukjes perkament te zitten van een nog veel ouder boek, uit de elfde eeuw. De fragmenten zijn in één klap de oudste stukken van het archief. De ontdekking is mogelijk een sleutel tot de oplossing van een Europees mysterie. Fragmenten van hetzelfde handgeschreven boek – misschien zelfs een vorstelijk exemplaar – werden namelijk eerder gevonden in Engeland, Duitsland en Polen.

> Book 6 min

Openbaarheidsdag 2024

De eerste dag van het nieuwe jaar is een belangrijke dag voor onderzoekers, journalisten en geschiedenisliefhebbers. Op deze dag, ook wel Openbaarheidsdag genoemd, worden in heel Nederland duizenden archiefstukken openbaar gemaakt die tot dan toe niet toegankelijk waren.

> Book 1 min

Nieuwe tentoonstelling over democratie: De stem van het volk

Hoewel Nederland al in 1798 zijn eerste grondwet kreeg, is het de grondwetsherziening van 1848 – nu precies 175 jaar geleden – die ten grondslag ligt aan de huidige parlementaire democratie. Deze historische gebeurtenis en de voortdurende ontwikkeling van de Nederlandse democratie sinds 1795 staan centraal in de tentoonstelling. ‘De stem van het volk’ biedt de bezoeker een verzameling verhalen, (lokale) archiefstukken, foto’s, spotprenten en historisch verkiezingsmateriaal.

> Book 3 min

Bakels glasplatencollectie overgebracht naar Noord-Hollands Archief

In het begin van deze eeuw schonk de firma Bakels, fotograaf in de gemeente Zandvoort, aan het Zandvoorts Museum een collectie van ruim 1500 fotonegatieven op glas. Deze glasnegatieven bevatten een overzicht van Zandvoort over een periode gelegen tussen 1874, het moment dat Bakels zich als fotograaf in Zandvoort vestigde en het begin van de 20e eeuw.

> Book 1 min

Tentoonstelling ‘De mythe achter de man’

Hèt boegbeeld van Haarlem is Laurens Janszoon Coster. Volgens de overlevering heeft hij precies 600 jaar geleden, in 1423, de boekdrukkunst in de Haarlemmerhout uitgevonden. De tentoonstelling ‘De mythe achter de man. 600 jaar Laurens Janszoon Coster’ is vanaf vandaag te zien in de Janskerk (Jansstraat 40) in Haarlem.

> Book 1 min

Stuk van de maand: uniek 15de-eeuws handschrift met monsterachtige trekjes

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer, speciaal voor Halloween: een bijzonder, monsterachtig exemplaar van de “Cronyke van Holland” uit het archief van de Familie Van Foreest. We kennen allemaal het monster van Frankenstein: het door Victor Frankenstein gecreëerde wezen uit Mary Shelley’s boek, een “prachtig monster” dat bestaat uit aan elkaar genaaide delen afkomstig van verschillende lichamen. In het archief van de Familie van Foreest, ondergebracht bij het Regionaal Archief, zit een bijzonder middeleeuws handschrift dat ons deed denken aan dat monster: de “Cronyke van Holland”.

> Book 3 min

HGMK lezing: De vondelingen van Amsterdam

Aanstaande donderdag geeft Nanda Geuzebroek een lezing over hoe omgegaan werd met de vondelingen in het Aalmoezeniersweeshuis in Amsterdam van 1780 tot 1830. Het innameboek uit 1791 is bewaard gebleven, met daarin geplakt de kleine briefjes die vaak tussen de babykleertjes werden gevonden.

> Book 1 min

Vereeuwigd: 100 jaar Provinciale Atlas Noord-Holland

Dit jaar beheert het Noord-Hollands Archief de beeldcollectie Provinciale Atlas Noord-Holland formeel 100 jaar voor de provincie Noord-Holland. Deze unieke collectie, bestaande uit meer dan 82.000 prenten, tekeningen, kaarten en foto’s, vertelt het verhaal van onze provincie en toont haar steden en gebouwen, historische gebeurtenissen, bekende en minder bekende inwoners, festiviteiten en alledaagse taferelen.

> Book 1 min

Stuk van de maand: rijmdicht van de grote brand van Kolhorn

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een gedicht van een ooggetuige van de grote brand van Kolhorn in 1788. Op 15 september 2023 was het precies 235 jaar geleden dat een groot deel van Kolhorn verwoest werd door een brand. De brand ontstond aan het eind van de middag in de bakkerij aan de Oude Streek, al is de oorzaak van het ontstaan van de brand nooit duidelijk geworden. In een paar uur tijd werden 24 huizen, een schoolgebouw, de gereformeerde kerk en de mennonietenkerk (doopsgezinde kerk) in de as gelegd.

> Book 2 min

Stuk van de maand: Regels voor de schoolmeester

Elke maand plaatst het Regionaal Archief Alkmaar een bijzonder archiefstuk uit de collectie in de schijnwerpers. Deze keer: een reglement voor de schoolmeester van Heiloo uit 1756, dat ook mooi laat zien wat de dorpskinderen toen allemaal leerden. Het reglement voor de schoolmeester van Heiloo en het bijbehorende buurtschap Oedsom (nu Kapel) werd in 1756 opgesteld door een speciale commissie, met instemming van de heer Jacob van Catz.

> Book 3 min

NHA lanceert speurtocht met Archie!

Het Noord-Hollands Archief (NHA) komt deze zomer met een nieuwe speurtocht in de Janskerk. Archie, de pluizige archivaris, is per ongeluk informatie verloren en schakelt de hulp in van jonge speurneuzen. Iedereen is welkom om met Archie mee te speuren. De speurtocht is geschikt voor kinderen vanaf 5 jaar.

> Book 1 min

Interactieve kaart van archiefinstellingen in Nederland

Sinds kort is er een interactieve kaart van archiefinstellingen in Nederland. Wat is het nut hiervan? Tijdens een onderzoek naar de aardbeiendiefstal van mijn betovergrootmoeder, moest ik voor haar proces-verbaal naar het Noord-Holland Archief. Je zou verwachten dat dit ook in het Amsterdam Archief te vinden is, maar er is een duidelijk verschil tussen een gemeentearchief en een provinciaal archief. Hoe weet je bij welk archief je moet zijn?

> Book 2 min