Van Aardappelenhuis tot Waterlandsch Museum: Edams Museum 130 jaar!
06-04-2025 - 26-10-2025
Het Edams Museum presenteert op de eerste verdieping van het Stadhuis een tentoonstelling waarin verhalen worden verteld over objecten die in 130 jaar zijn verzameld.
Deze vertellen meer over de stichters, over hun liefde voor Edam, over de herkomst van enkele eerste collectiestukken, over afgebroken bouwwerken en over veranderde stadsgezichten.
3 min
De opdrachtgever voor de bouw van het Rijksmuseum in Amsterdam en invloedrijk pleitbezorger voor het behoud van het nationale culturele erfgoed, jonkheer Victor de Stuers (1843-1916), stond aan de basis van wat wij nu in Nederland Monumentenzorg noemen. Hij bracht ook een impuls aan de oprichting van musea in Nederland, zoals het Edams Museum.
Burgemeester Hendrik Jan Calkoen (1848-1923) en wethouder Willem Janszoon Tuyn (1844-1914) van de gemeente Edam wilden het zestiende-eeuwse pand Damplein 8 dat in 1893 kwam leeg te staan nadat handelaar Dirk ‘Aardappel’ overleed graag behouden, ‘te meer omdat het uit een oudheidkundig oogpunt te betreuren zoude zijn wanneer dit huis werd gesloopt, daar het een aantrekkingspunt is voor vreemdelingen die daarvan veel malen teekeningen of photografieën vervaardigden.’
Sloop van de gevel zou, zo vond het gemeentebestuur, een trekpleister voor toeristen en dus inkomsten voor Edam onthouden.
Tijdens het weghalen van houten planken en schotten werd binnen een authentieke vloer gevonden, betegelde wanden, 16e-eeuws houtsnijwerk en in het hele pand intact gebleven balken. Het idee ontstond kort daarna op de begane grond een museum te vestigen, met daarin bewaard en tentoongesteld erfgoed uit de regio.
Coopmanshys, Damplein 8, Edam. Beeld via Edams Museum.
Opening in 1895
Op 5 augustus 1895 opende het Edam’s Museum. De stichters en oprichters vonden het van het grootste belang dat historische objecten bewaard moesten blijven en de geschiedenis van met name Edam zou kunnen worden getoond in een ‘typisch Oud-Hollandsch binnenhuis’.
Het museum stelde in de eerste jaren voornamelijk ‘Waterlandsche’ objecten tentoon die na oproepen in kranten als schenking en in bruikleen waren afgestaan of door het museumbestuur werden aangekocht. Opmerkelijk is het interieur met de museumcollectie dat na 130 jaar na nagenoeg onveranderd is gebleven.
Stadhuis (expositie), Damplein 1, Edam. Beeld via Edams Museum.
Over de tentoonstelling
Deze tentoonstelling vertelt over deze stichters, de herkomst van enkele collectiestukken uit ons rijk gevulde depot, over afgebroken bouwwerken en veranderde stadsgezichten. Juist collectiestukken die niet permanent zijn tentoongesteld worden in deze tentoonstelling gepresenteerd. Sommige museumobjecten worden na decennia in het depot te hebben gelegen eindelijk weer aan het publiek getoond.
Deze tentoonstelling vertelt ook over de Stads Teekenschool en kunst in de museumcollectie van beeldend kunstenaars die in de stad werk(t)en en soms van ver naar Edam kwamen. De jubileumtentoonstelling toont 130 jaar liefde voor het Edams Museum en de liefde voor de historie van Edam in het bijzonder.
Het boek telt maar liefst 208 pagina’s vol full colour foto’s van onze collectie: schilderijen, foto’s, documenten, porselein, glasm houten en koperen gebruiksvoorwerpen en van het Steenen Coopmanshuys zelf, van zolder tot drijvende kelder. Alles, voorzien van een uitvoerige en gedetailleerde beschrijving door kunsthistorica Julie Hengeveld. Dus heb je dit boek nog niet, of zoek je een mooi cadeau, dan is dit je kans! Te koop in zowel het Coopmanshuys als het oude Stadhuis, dinsdag tot en met zondag geopend van 10.00 – 16.30 uur.
3 min
Vul deze informatie aan of geef een reactie.