2 min

De tentoonstelling kwam tot stand in het kader van 75 jaar bevrijding (2020), op initiatief van het Amsterdamse Bos in samenwerking met onderzoeker Lion Tokkie, het Joods Cultureel Kwartier, het Stadsarchief Amsterdam en Stichting De Terugkeer, en was vorig jaar te zien in de Boswinkel in het Amsterdamse Bos.  Helaas kon de expositie daar vanwege Covid-maatregelen maar beperkt bezocht worden. Het Stadsarchief Amsterdam biedt geïnteresseerden daarom nu een nieuwe kans.

Arbeiders in het Amsterdamse Bos. Beeld: Stadsarchief Amsterdam.

Uit de schaduw

In en rond Amsterdam waren tijdens de Tweede Wereldoorlog maar liefst 13 werkkampen speciaal voor joodse mannen, die daar verplicht tewerkgesteld werden nadat ze werkloos en zonder middelen van bestaan raakten door de anti-Joodse maatregelen. Er lagen 4 van deze werkkampen in het Amsterdamse Bos en 1 op Schiphol-Oost. Ze vormden een belangrijke schakel in de Jodenvervolging van de Duitse bezetter, waarin ook Nederlandse instanties een rol speelden. Voor velen bleken de werkkampen een voorportaal voor deportatie naar de vernietigingskampen Auschwitz en Sobibor, in het door Nazi-Duitsland bezette Polen. De tentoonstelling belicht deze weinig bekende schaduwzijde van de geschiedenis van het Amsterdamse Bos aan de hand van persoonlijke getuigenissen van nabestaanden, die hun verhaal vaak voor het eerst vertellen. Ook foto’s en film, objecten en documenten maken deel uit van de expositie.

Bij de tentoonstelling

Bij de tentoonstelling is een audiotour ontwikkeld, die langs locaties in het Amsterdamse Bos voert waar de joodse mannen gewerkt hebben. Onderweg zijn persoonlijke verhalen en achtergronden te beluisteren. Deze podcast met de titel ‘Tewerkgesteld in het Amsterdamse Bos’ is te downloaden van Spotify en Apple Podcasts.
Er is ook een wandelboekje beschikbaar met de titel ‘Themaroutes Tewerkgesteld in het Amsterdamse Bos’. Het bevat verschillende themaroutes in het Amsterdamse Bos met informatie en foto’s uit de tentoonstelling, kaarten, en verwijzingen voor wie meer wil weten over de werkkampen. De routes voeren de bezoeker ook langs het speciaal ontworpen kunstwerk ‘Zitplastiek voor herinnering’. Het wandelboekje is verkrijgbaar in de Stadsboekwinkel in het Stadsarchief.

Educatie

Voor het voortgezet onderwijs is er een educatief programma, meer informatie en downloads staan op Geschiedenislokaal Amsterdam 

De tentoonstelling is van 24 maart tot 4 juni in de hal van het Stadsarchief Amsterdam te zien en is gratis toegankelijk. Kijk voor meer informatie op de website van het Stadsarchief.

Bron: Stadsarchief Amsterdam