3 min

Lang geleden, toen het water van de Noordzee veel lager stond dan nu, bestond het gebied tussen Engeland, Nederland en Scandinavië uit een vruchtbare vlakte vol wilde dieren: Doggerland.

Aangezien het gebied 8000 jaar geleden onder water verdween, door opwarming van de aarde, was er weinig over dit oude landschap bekend, maar door allerlei vondsten is daar verandering in gekomen. We weten nu dat honderdduizenden jaren geleden groepen jagers door het gebied trokken. Aanvankelijk waren dat Neanderthalers, maar later ook mensen die meer lijken op de mens van nu.

Ze jaagden op wilde dieren en volgden de kuddes die langs de rivieren trokken. Dat land, Doggerland, bestaat nog steeds, maar ligt nu diep onder het water van de Noordzee verborgen. Archeologische vondsten, die in de tentoonstelling in Huis van Hilde zijn te zien, geven een aardige indruk van hoe dit gebied er lang geleden moet hebben uitgezien. Zo komen we meer te weten over een tijd dat mensen nog geen huizen, geen vee en geen akkers hadden. Een tijd dat ze van plek naar plek zwierven, andere dingen aten en vrijwel continue onder de blote hemel leefden.

Beeld: Huis van Hilde

Vissersnetten

Aanvankelijk riepen de fossiele boomstronken die ruim honderd jaar geleden aan de Engelse kust werden gevonden vooral vragen op, net als de grote botten van vreemde dieren die in vissersnetten verstrikt raakten. Het was de Britse geoloog Clement Reid die in 1913 concludeerde dat er een verdronken en destijds bewoond prehistorisch landschap onder de Noordzee moet hebben gelegen. Dat luidde het begin in van een onderzoek naar Doggerland en inmiddels is het één van de belangrijkste archeologische vindplaatsen van Europa.

Beeld: Huis van Hilde

Oog in oog met de eerste Neanderthaler

De tentoonstelling in Huis van Hilde vertelt het verhaal van deze verdwenen wereld aan de hand van vuursteen, gewei en bot, fossielen van prehistorische dieren en zelfs een babymammoet. Ook maken we kennis met Krijn, de eerste Neanderthealer van Nederland, die 50.000 jaar geleden in Doggerland leefde. Zo kun je een fragment van zijn schedel zien, op basis waarvan een reconstructie van zijn gezicht is gemaakt.

Krijn: Kennis & Kennis. Schaaf Castricum: RMO.

Vuursteen uit Castricum

Ook bijzonder is een aan twee kanten bewerkte schaaf van vuursteen, die in 2015 toevallig voor de deur van Huis van Hilde werd gevonden in een berg schelpen, afkomstig uit de Noordzee. Ook wordt een geweibijl getoond die tussen de 11000 en 5000 oud is en die een vijfjarig meisje op het strand van Texel heeft gevonden. Kortom, af en toe geeft de zee wat van haar geheimen prijs. Van een selectie van de getoonde objecten is een reconstructie gemaakt, die in het ArcheoLab van Huis van Hilde kan worden aangeraakt en onderzocht.

Beeld: Huis van Hilde

Bij de tentoonstelling hoort een brochure, die meer vertelt over deze fascinerende wereld onder zee. Je kunt er in lezen over de dieren van Doggerland, de menselijke aanwezigheid en de invloed van de ijstijden. De brochure kost slecht één euro en is verkrijgbaar in de museumwinkel, maar je kunt hem ook gratis online raadplegen.

De tentoonstelling ‘Doggerland, verdwenen wereld in de Noordzee’ is tot en met 29 oktober 2023 in Huis van Hilde te zien. Dit archeologiemuseum van de provincie Noord-Holland ligt tegenover het treinstation van Castricum. ONH-redacteur Sarah Remmerts de Vries bezocht de tentoonstelling, die eerder was te zien in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, en maakte daar het volgende verhaal van.

Bron: Huis van Hilde