De titel van de conferentie dit jaar is ‘’Collecting With(in) the City’’. Het meerdaagse evenement vindt plaats op 9, 10 en 11 oktober 2024 op diverse plekken in de stad en zal naar verwachting 200 tot 250 museum- en erfgoedprofessionals en academici van over de hele wereld trekken.

Het thema van de conferentie is verzamelen in en met de stad. Het Amsterdam Museum heeft met projecten als Collecting the City –inmiddels 4 edities–, Vrouwen van Zuidoost, Vrouwen van Noord en Vrouwen van Nieuw-West, het Geheugen van Oost, Buurtwinkels, Corona in de Stad en Gezichten van Noord-Holland uitgebreide ervaring met co-creatie en het betrekken van mensen en instellingen uit de hele stad bij hetgeen er te zien is in het museum. Het Amsterdam Museum zal zijn best practices en learnings delen met stadsmusea van over de hele wereld.

Imagine IC is een van de vaste partners van het Amsterdam Museum als het gaat over participatief erfgoedwerk. Daarmee maken zij sinds de start onderdeel uit van het programma Collecting the City waarbij in 2022 een tentoonstelling over de vliegramp in de Bijlmer is gerealiseerd. Met projecten als Ik weet waar je huis woont, Herdenken en Helen en Zwart Beraad werkt Imagine IC al jaren met de thema’s als Collecting Activism, Senses of Home en Decolonial Practices die ook deze conferentie centraal staan. Deze projecten zijn in het binnen- als buitenland goed ontvangen tijdens conferenties en presentaties en zijn vooruitstrevend in de manier waarop er verzameld wordt.

Judikje Kiers, directeur van het Amsterdam Museum: ‘’Het is een eer om dit internationale evenement te mogen organiseren, speciaal rond dit thema, dat ons zo na aan het hart ligt: het verzamelen van en met de stad. Het is fantastisch dat we hier in Amsterdam onze ervaringen kunnen delen met collega’s van musea van over de hele wereld en van elkaar kunnen leren. We gaan er met ons team en de partners een prachtig evenement van maken!’’

Danielle Kuijten, directeur van Imagine IC: ‘’Het is heel bijzonder dat we samen met het Amsterdam Museum een podium kunnen bieden aan nationale en internationale collega’s. Om in de geest van co-creatie het maximale te halen door van elkaar te leren, onze prestaties en twijfels uit te wisselen en gezamenlijk de koers te bepalen voor een nieuw evenwicht voor de toekomst van onze verzamelpraktijk.’’

Programma

Voor het inhoudelijke programma werken het Amsterdam Museum en Imagine IC nauw samen met twee commissies vanuit ICOM. CAMOC (International Committee for the Collections and Activities of Museums of Cities) is de commissie vanuit ICOM die zich bezighoudt met stadsmusea. De commissie COMCOL (International Committee for Collecting) binnen ICOM richt zich specifiek op hedendaagse verzamelpraktijken. Beide commissies van ICOM organiseren elk jaar een eigen conferentie. Dit jaar is de tweede keer, na Berlijn (2011), dat de commissies een gezamenlijke conferentie organiseren.

CAMOC en COMCOL hebben mensen in het veld opgeroepen om voorstellen voor presentaties en workshops over best practices met betrekking tot het verzamelen samen met de stad in te dienen. Uit die inzendingen zijn sprekers geselecteerd. De deelnemers aan de conferentie, waarvan een groot deel ook zal spreken, komen van over de hele wereld en zijn academici maar vooral veel museumprofessionals; mensen die in de praktijk veel verzamelen in en met de stad. In de conferentie staat uitwisseling van kennis en ervaring dan ook centraal.

Een van de keynote-spreker is Zandra Yeaman. Zij werkt bij het Huntarian Museum in Glasgow in Schotland en haar functietitel luidt: Curator of Discomfort. Haar dagelijkse werk draait om: ‘hoe breng je een pijnlijk verleden naar voren en hoe ga je daar mee om?’. Hierover zal zij haar inzichten delen tijdens de conferentie. Daarnaast zullen museum- en erfgoedprofessionals van grote en kleinere culturele instellingen de gasten van de conferentie vertellen over hun praktijk. De sprekers en de (stads)musea waarvoor zij werken, komen van over de hele wereld: Zuid-Korea, Australië, Turkije, Thailand, Engeland, Argentinië, China, de Verenigde Staten, Egypte, Japan, Polen, Servië, Marokko en nog veel meer landen.

Vanuit het Amsterdam Museum spreekt onder andere Gonca Yalçıner, hoofd Educatie & Participatie, over hoe het Amsterdam Museum de afgelopen jaren de stad steeds meer is gaan betrekken bij het museum en de verhalen die er worden verteld. Yalçıner: ‘’Wij vinden het belangrijk dat ons museum van iedereen in de stad is en dat iedereen zich herkent in wat er te zien is. Daarom trekken wij de stadsdelen in, luisteren naar de verhalen van mensen die nog niet altijd worden gehoord en zorgen samen met hen dat hun verhaal een mooie plek in de collectie van de stad krijgt.’’ Imara Limon, hoofd conservatoren van het Amsterdam Museum, deelt samen met Monxo López, curator van het Museum of the City of New York, de ervaringen die zij opdeden tijdens de bijzondere samenwerking met de Lenape – oorspronkelijke bewoners van New York – voor de tentoonstelling Manahahtáanung of Nieuw Amsterdam? Het Inheemse verhaal achter New York die nog tot en met 10 november 2024 te zien is in het Amsterdam Museum.

Vanuit Imagine IC spreekt Jules Rijssen, verzamelnetwerker. Hij zal kort ingaan op de realisatie van de exposities van Imagine IC over de vliegramp in de Bijlmer in zowel eigen huis als bij het Amsterdam Museum. Rijssen: “Deze exposities zijn gebaseerd op co-creatie. De partners zijn bij dit project ooggetuigen, familieleden, buurtbewoners, brandweerlieden enzovoorts. De kern van mijn presentatie zal gaan over het belang en de ethiek van het herdenken en de rol van rouw, tijd en plek in dezen. Welke rol kunnen de erfgoedinstellingen in dezen spelen?’’

Klik hier voor het volledige programma.

Museumdefinitie ICOM en Collecting the City

Tijdens de General Conference in Praag, op 24 augustus 2022, stemde de International Council of Museums (ICOM) in met een nieuwe museumdefinitie: ‘Museums operate and communicate ethically, professionally and with the participation of communities.’ Naast aandacht voor duurzaamheid en inclusie behoort samenwerken met gemeenschappen ook tot kerntaken van musea wereldwijd. In de programmalijn Collecting the City verzamelt en presenteert het Amsterdam Museum actuele of onderbelichte stadsverhalen. Collecting the City opent elk halfjaar drie tentoonstellingen en programmeert doorlopend in alle stadsdelen, altijd in samenwerking met de stad en bewoners. Inwoners zijn volgens het museum namelijk de experts op het gebied van welke thema’s in de wijken en buurten leven en welke verhalen op grotere, museale, schaal aandacht verdienen. De exposities worden gemaakt in co-creatie. Bij co-creatie worden partners en bewoners co-eigenaar van een tentoonstelling of programma door van begin tot eind en op gelijke voet samen te werken aan het proces.

Extra dag Imagine IC

Na de conferentie op 12 oktober 2024 zal er bij Imagine IC een extra dag worden georganiseerd over verzamel-ethiek voor deelnemers die nog in Amsterdam blijven. Imagine IC verzamelt al 25-jaar in- en met de buurt en geven ze betekenis aan de dingen die ertoe doen. Met internationale gasten gaat Imagine IC het gesprek aan over het belang van een nieuwe balans in het erfgoed werk. Wanneer men werkt aan een nieuw evenwicht van expertise en verwachtingen, welke ongelijkheden en machtsverhoudingen komen dan naar voren? Hoe beïnvloeden verschuivende ideeën over eigendom en autoriteit de verzamel- en tentoonstellingspraktijken? Voor musea worden deze vragen steeds relevanter, aangezien de balans tussen materieel en immaterieel erfgoed verschuift. Musea en erfgoedinstellingen verzamelen niet alleen objecten, maar ook verhalen en ervaringen. En steeds vaker doen ze dit in verschillende participatieve vormen met bewoners, die partners worden in co-creatieprocessen en -projecten.

Amsterdam Museum

Het Amsterdam Museum, het officiële stadsmuseum van Amsterdam, is opgericht in 1926. Het museum beheert de collectie van de stad Amsterdam, bestaande uit meer dan 100.000 objecten. De hoofdlocatie van het museum, het monumentale Burgerweeshuis op de Kalverstraat in de historische binnenstad, wordt op dit moment gerenoveerd zodat het Amsterdam Museum ook in de toekomst zijn museale taken volwaardig kan uitvoeren. Tot 2028 vindt het Amsterdam Museum zijn tijdelijke thuis aan de Amstel 51 waar het zijn topstukken toont en tentoonstellingen en evenementen organiseert. Daarnaast organiseert het stadsmuseum tentoonstellingen en evenementen in Huis Willet-Holthuysen en bij diverse partners door de hele stad.

Imagine IC

Imagine IC is een gespreksplek voor erfgoeddemocratie. Ze organiseren met en vanuit de Bijlmer gesprekken over dingen van ons dagelijks leven die Imagine IC als erfgoed wi toevoegen aan de stedelijk en landelijke collecties. Deze gesprekken realiseert Imagine IC in huis en op locatie in bijeenkomsten, tentoonstellingen en educatie. De methode van participatief verzamelen wordt verder gedeeld met collega’s in het erfgoedveld nationaal en internationaal. Imagine IC wordt ondersteund door het AFK en viert op 12 oktober 2024, aansluitend op de conferentie, zijn 25-jarig bestaan met een inspirerend programma.

De conferentie Collecting With(in) the City vindt plaats op 9, 10 en 11 oktober 2024 op diverse locaties in Amsterdam (Amsterdam Museum, Pakhuis de Zwijger en Imagine IC). De conferentie wordt georganiseerd door het Amsterdam Museum in samenwerking met Imagine IC en de commissies CAMOC en COMCOL van ICOM. Het Amsterdam Museum wordt structureel gesteund door gemeente Amsterdam, VriendenLoterij en Hoofdpartner Educatie ELJA Foundation.

Bron: Amsterdam Museum
Omslagfoto: Amsterdam Museum aan de Amstel. Foto: Amsterdam Museum, Gert Jan van Rooij.